Wonder week 5 tuần và tất cả những gì mẹ cần biết

Sau tháng trăng mật ngọt ngào: ăn rồi ngủ, ăn rồi ngủ, em bé của mẹ bỗng trở nên khó chiều khiến mẹ không khỏi bối rối lo lắng. Mẹ đừng áp lực nhé vì đây chính là giai đoạn mà ông bà thường nói “Ra tháng đó mà!”, hay mọi người thường biết đến với tên là Wonder week 5. Mẹ hãy tìm hiểu tất tần tật về giai đoạn này để chuẩn bị hành trang đồng hành cùng con yêu nhé!

1. Wonder week 5 là gì?

Wonder week 1 hay các mẹ thường hiểu là kỳ khủng hoảng đầu tiên của bé, rơi vào giai đoạn khi bé được 4.5 - 5.5 tuần. Giai đoạn này được gọi là wonder week 5 tuần tuổi - thế giới của những cảm giác thay đổi.

Wonder week là khái niệm được đưa ra vào năm 1992 bởi nhà nghiên cứu về tâm lý giáo dục, sinh học hành vi người Hà Lan, tiến sĩ Frans Plooij và vợ ông là tiến sĩ Hetty Van De Rijt. Thuật ngữ này mô tả mười bước nhảy vọt trong quá trình phát triển về tinh thần mà mọi đứa trẻ đều trải qua trong hai mươi tháng đầu đời. 

Mỗi bước nhảy vọt là một lần nữa bé đối diện với một thế giới hoàn toàn mới và liên tục thay đổi, một thế giới khác hoàn toàn khác biệt với thế giới bao bọc an toàn trong bụng mẹ. Bé phải học các kỹ năng để thích nghi với những thay đổi này, trong khi cơ thể còn quá non nớt bé nhỏ, bé chưa nhận thức được những biến chuyển này nên rơi vào trạng thái “khó ở”. 

Wonder week 5 là bước nhảy vọt đầu tiên trong quá trình phát triển tinh thần của một em bé. Đây là giai đoạn các giác quan của bé phát triển mạnh mẽ và trở nên nhạy cảm hơn, khiến cho cảm nhận của bé đối với môi trường xung quanh bị đảo lộn. 

Nếu mẹ muốn nuôi con EASY, thì đây là giai đoạn rất tuyệt vời để bắt đầu. Đừng chờ đến khi ww5 qua đi mới bắt đầu EASY, bởi thay đổi thói quen từ bế ru, sinh hoạt lộn xộn sang nề nếp, con sẽ mất thời gian đầu phản kháng. Nên nhân tiện ww5 con quấy khóc, mẹ nên cho bé theo EASY luôn để ww5 kết thúc cũng là lúc con vào được nếp EASY ổn định. Tại POH EASY, rất nhiều mẹ bắt đầu từ ww5, đến 8-9 tuần con đã tự ngủ thành thạo.

>> Mời mẹ tìm hiểu thêm Tuần khủng hoảng 8

Em bé khoảng 5 tuần tuổi sẽ trải qua bước nhảy vọt đầu tiên về sự phát triển tinh thần

2. Wonder week 5 bắt đầu khi nào?

Đúng như tên gọi, Wonder week 5 bắt đầu từ khoảng tuần thứ 5, với một số bé có thể đến sớm hơn vào khoảng tuần thứ 4. Mẹ cần lưu ý cách tính tuổi của con theo tuần. Thời điểm bắt đầu tính wonder week cho bé là ngày dự sinh, không phải ngày bé chào đời. 

Ví dụ đơn giản như sau: Nếu bé dự sinh vào ngày 30/10 nhưng chào đời vào ngày 05/10 thì mẹ sẽ tính tuần tuổi tuần khủng hoảng cho bé từ ngày dự sinh là ngày 30/10.

3. Wonder week 5 biểu hiện như thế nào? 

Trải qua 4-5 tuần đầu đời, mẹ sẽ thấy con lớn rất nhanh. Tuy nhiên thế giới của bé vẫn chưa rõ nét và rất mơ hồ, không hẳn khác biệt với thế giới ở trong bụng mẹ. Vậy nên trước khi con thẩm thấu được những thứ mới lạ xung quanh con cần trải qua giai đoạn khủng hoảng đầu tiên - ww5. 

Theo Hetty van de Rijt và Frans Plooij trong cuốn Tuần khủng hoảng thì “những cảm giác mới tấn công bé từ bên trong lẫn bên ngoài khiến bé cảm thấy hoang mang”. Sự mới mẻ có thể đến từ sự phát triển của các bộ phận trong cơ thể và quá trình trao đổi chất dẫn đến các biểu hiện sau:

• Bé quấy khóc nhiều hơn bình thường: Bé đang cảm nhận được những thay đổi của thế giới xung quanh, dường như báo động về cảm giác an toàn được kích hoạt, bé trở nên hoang mang nhưng không biết phải diễn tả làm sao nên đành gào lên mà khóc vậy.
• Bé khó ngủ, khóc đêm: Hầu hết các em bé đều trải qua tháng trăng mật đầu tiên, ăn rồi ngủ, ăn rồi ngủ. Giai đoạn này mẹ sẽ thấy bé trở nên khó ngủ, hay dậy sớm hơn, vào giấc đêm muộn hơn và tỉnh giấc giữa đêm để khóc.
• Bé bám dính mẹ: Khi thế giới thay đổi việc đầu tiên là bé muốn quay trở lại thế giới an toàn trong lòng mẹ. Thế là bé khóc ngay khi mẹ vừa rời đi. Bé chỉ ngừng khóc khi được mẹ ôm ấp, vỗ về. Bé chỉ ngủ được khi rúc sát hết cỡ vào cơ thế mẹ, gục đầu vào ngực mẹ. Thậm chí với một số bé, ngậm vú mẹ hoặc bình là niềm an ủi duy nhất xoa dịu được tâm trạng của bé.
• Bé bú nhiều hơn: Việc được ngậm ti mẹ hay núm vú bình sữa có tác dụng xoa dịu tâm trạng của bé. Bé có xu hướng bú nhiều hơn và mẹ cũng có thể thấy bé bắt đầu tăng cân trở lại. 

Bé quấy khóc nhiều hơn bình thường

4. Wonder week 5 kéo dài bao lâu?

Không có câu trả lời cố định cho việc bao lâu thì một em bé sẽ hết “khó ở” bởi vì mỗi em bé có tốc độ học kỹ năng mới khác nhau. Nếu mẹ để ý quan sát, mẹ sẽ dễ dàng nhận ra khoảng thời gian “khó ở” của bé đã kết thúc khi bé xuất hiện những kỹ năng mới như dưới đây nhé!

5. Sau Wonder week 5 con phát triển kỹ năng gì mới?

Đặc trưng của tuần khủng hoảng này là sự chuyển biến mạnh mẽ của các giác quan. Bởi vậy các kỹ năng mới của be được biểu hiện một cách trực tiếp.

• Thị giác: Bé nhìn ngắm mọi vật xung quanh lâu hơn và tỏ ra thích thú hơn. Bé thích thú nhìn ngắm tay của mình.
• Thính giác: Bé chăm chú lắng nghe các âm thanh hơn
• Xúc giác: Bé có nhận thức rõ ràng hơn khi được chạm vào

Đồng thời mẹ cũng nhận thấy cơ thể bé có nhiều thay đổi:

• Bé ít vặn mình khi ngủ hơn
• Bé ít nấc, ít trớ hơn
• Bé có thể khóc ra nước mắt
• Bé có thể thức trong khoảng thời gian dài hơn và thính ngủ hơn
• Bé bắt đầu nở nụ cười đầu tiên khi tương tác với mẹ

Bé nở nụ cười đầu tiên khi tương tác với mẹ

Cách tính wonder week

Wonder week phụ thuộc vào ngày dự sinh - ngày bác sĩ dự đoán trong những lần đi khám thai. Bởi bộ não bé đã phát triển từ trong bụng mẹ. Và chỉ bằng một lý do nào đó nên con sinh sớm hoặc muộn hơn ngày dự sinh.

Ví dụ: Con dự sinh tháng 25/9, nhưng vì lý do nào đó mà bị sinh non từ tháng 25/7. Như vậy đến tầm 25/10 con quấy khóc, mặc dù chào được được 2 tháng rồi nhưng vẫn chỉ là wonder week 5 tuần tuổi. Chứ không phải wonder week 12 tuần tuổi.

Sau khi nhớ lại ngày dự sinh của bé, mẹ có thể tìm tìm thông tin trong ảnh Lịch tuần khủng hoảng dưới đây để tính wonder week.

Có 10 tuần khủng hoảng ww trong một năm đầu đời là: ww5, ww8, ww12, ww19, ww26, ww37, ww46, ww55

Lịch tuần khủng hoảng của bé

Để biết thêm các giai đoạn khủng hoảng khác, mẹ có thể tham khảo lịch tuần khủng hoảng của bé như sau:

Lịch tuần khủng hoảng của bé

Như vậy tuần khủng hoảng của bé xuất hiện dày đặc trong 1 năm đầu đời, cách nhau từ 3-10 tuần. Mỗi giai đoạn khủng hoảng kéo dài từ 1-5 tuần. 

6. Trải nghiệm Wonder week 5 của mẹ

Nếu như ở tháng trước, bé khóc là do đói, do ướt tã, do buồn ngủ… thì ở tuần này mẹ đáp ứng đủ các nhu cầu mà bé vẫn khóc, thậm chí khóc liên tục mãi không thôi. Đây là tuần khủng hoảng đầu tiên sau sinh nên mẹ có thể cảm thấy vô cùng lo lắng bất an, không biết có chuyện gì đã xảy ra với em bé bỏng của mình. 

Ngay cả khi mẹ đã được chuẩn bị tinh thần cho khoảng thời gian khó ở này thì những mệt mỏi do mất ngủ giữa đêm, do căng thẳng vì con khóc quá nhiều vẫn khiến mẹ cảm thấy áp lực và đôi khi là mất tự tin vì mọi chuyện không theo dự tính của mẹ. 

Em bé đang bối rồi trước những thay đổi, hoàn toàn không biết mình đang làm phiền mẹ thế nào đâu mẹ à. Mẹ cố gắng lên một chút để thông cảm với bé, giúp bé bình tĩnh lại và hỗ trợ bé phát triển kỹ năng nhé. Chỉ khi hoàn thành kỹ năng mới, những ngày nắng đẹp mới quay trở lại với mẹ và con.

Mẹ cảm thấy căng thẳng và mệt mỏi do thiếu ngủ

7. Mẹ cần làm gì khi con vào Wonder week 5?

Kiểm tra kỹ các nguyên nhân khiến bé khó chịu

Việc đầu tiên là mẹ luôn phải nhớ kiểm tra kỹ các nguyên nhân khách quan khiến bé khó chịu. Các nguyên nhân này bao gồm đói, tã bị bẩn, buồn ngủ, đầy bụng do vỗ ợ chưa kỹ để kịp thời đáp ứng và tránh tối đa cảm giác khó chịu cho bé.

Mẹ cần giúp bé bình tĩnh khi bé đang ở trạng thái “khó ở” bằng các lưu ý sau đây:

• Mẹ tắm nước ấm cho bé, rồi đặt bé vào khăn tắm mềm, nhẹ nhàng massage cho bé để bé cảm thấy dễ chịu và an toàn..
• Mẹ hát, bật cho bé nghe những bài hát có âm điệu nhẹ nhàng, du dương. Nếu bé thích tiếng ồn trắng, mẹ bật cho bé mỗi khi đi ngủ.
• Mới có một tháng trôi qua mà thôi, em bé của mẹ vẫn còn là một em bé sơ sinh đang làm quen với thế giờ này. Mẹ dịu dàng ơi hãy cứ ôm ấp, vuốt ve, đung đưa nhẹ nhàng để bé cảm nhận được mẹ vẫn luôn ở bên yêu thương và an ủi. Mẹ cũng đừng quên da tiếp da với bé càng nhiều càng tốt để tăng mối liên kết giữa mẹ và con nhé. 

Mẹ cần giúp bé bình tĩnh và hỗ trợ bé phát triển kỹ năng

Mẹ hỗ trợ bé phát triển kỹ năng

Và “khó ở” là để học kỹ năng mới. Mẹ hỗ trợ bé phát triển kỹ năng bằng cách tạo môi trường phù hợp cho bé được trải nghiệm các giác quan để học cách làm quen với chúng. 

• Nếu thời tiết cho phép, mẹ hãy cho bé ra ngoài đi dạo để bé được nhìn ngắm cảnh vật thiên nhiên, được hít thở không khí trong lành, và được tiếp xúc với ánh sáng tự nhiên.
• Lúc này mắt bé có thể nhìn xa hơn một chút và nhạy cảm với màu sắc tương phản, đặc biệt là đen và trắng.  Mẹ có thể treo những bức tranh đen – trắng xung quanh chỗ bé ăn, ngủ, chơi để tạo cơ hội cho bé được tập thể dục cho mắt nhiều nhất có thể. 
• Những âm thanh của thế giới xung quanh như tiếng nước chảy, tiếng chuông reo… đều hấp dẫn và thu hút bé. Nhưng âm thanh mà bé yêu thích nhất vẫn là giọng nói của mẹ. Mẹ đừng quên trò chuyện thường xuyên với bé, mô tả cho bé nghe những gì mẹ đang làm như việc thay bỉm, việc mẹ tắm cho bé. Mẹ cũng có thể bắt đầu đọc truyện cho bé nghe mỗi tối trước giờ đi ngủ.

Với những bé đã theo POH Acti, thì giai đoạn này trôi qua nhẹ nhàng hơn nhiều vì bé được hỗ trợ phát triển kỹ năng con muốn học từ sớm. Vì wonder week là tuần PHÁT TRIỂN KỸ NĂNG, TINH THẦN mà.

POH Acti đưa ra các bài thực hành cụ thể cho bé ở từng giai đoạn. Mỗi ngày mẹ chỉ cần mở app lên, chơi và hoạt động là đã giúp bé phát triển tối ưu các kỹ năng. Bởi vậy nên sự khó chịu, cáu gắt của bé dịu đi rất nhiều. Với nhiều bé, giai đoạn này ba mẹ không cảm nhận rõ ràng, vì bé gần như không có biểu hiện "cáu gắt".

Với những bé chưa có bài tập hoạt động thay ngày thì đây là giai đoạn không thể tốt hơn để bắt đầu hướng dẫn hoạt động với POH Acti. Bởi giai đoạn này là thời kỳ não bộ phát triển rực rỡ. Ba mẹ đừng bỏ lỡ thời điểm này để giáo dục từ sớm cho con cùng POH Acti nhé!

POH Acti (0-3 tuổi): Phát triển não bộ, vận động & ngôn ngữ con yêu!

Tham khảo: The wonder week - Hetty van de Rijt, Frans Plooij