Thiếu máu, thiếu sắt trong thai kỳ

Thiếu máu do thiếu sắt là gì?

Thiếu máu thiếu sắt (IDA) là một loại rối loạn máu. Các tế bào hồng cầu trong cơ thể  có chứa huyết sắc tố, chịu trách nhiệm mang oxy đi khắp cơ thể.

Cơ thể cần sắt để xây dựng đủ các tế bào hồng cầu khỏe mạnh và giữ cho huyết sắc tố ở mức phù hợp. Nếu cơ thể thiếu lượng sắt thích hợp, mẹ có thể bị thiếu máu.

Mẹ bầu bị thiếu máu khi mang thai 3 tháng cuối

Việc thiếu máu là hoàn toàn bình thường ở phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ đang ở độ tuổi sinh đẻ.  Thiếu sắt là nguyên nhân gây thiếu máu phổ biến nhất trong thai kỳ và chiếm 75 đến 95% trong tất cả các trường hợp.

Nhưng đó không phải là nguyên nhân gây thiếu máu khi mang thai duy nhất: thiếu máu cũng có thể do không nhận đủ axit folic hoặc vitamin B12, do mất nhiều máu, hoặc mắc một số bệnh hoặc rối loạn máu di truyền, như bệnh hồng cầu hình liềm hoặc bệnh thalassemia (bệnh tan máu bẩm sinh).

Mời mẹ tham khảo thêm: Chất sắt trong chế độ ăn uống khi mang thai

Tôi có nguy cơ bị thiếu máu?

Có. Mang thai làm tăng khả năng bị thiếu máu.

Khi mang thai, lượng sắt được khuyến nghị tăng từ 18 mg  lên 27 mg mỗi ngày. Mẹ bầu cần thêm chất sắt để hỗ trợ thêm các tế bào hồng cầu, nhau thai và em bé trong bụng. Hơn nữa, lượng sắt bổ sung để giúp cơ thể mẹ bầu sẵn sàng cho trường hợp mất máu có thể xảy ra khi sinh con.

Ngoài ra những yếu tố sau cũng có thể tăng nguy cơ mắc bệnh thiếu máu:

• Kinh nguyệt ra nhiều
• Chế độ ăn ít thực phẩm giàu chất sắt
• Chế độ ăn ít thực phẩm giàu vitamin C (giúp hấp thu sắt)
• Ăn quá nhiều thực phẩm hoặc đồ uống làm giảm hấp thu sắt (như các sản phẩm từ sữa, thực phẩm có chứa đậu nành, cà phê và trà)
• Khoảng cách giữa các lần mang thai ngắn
• Mang thai khi chưa đến 20 tuổi
• Bị bệnh dạ dày hoặc đường ruột ảnh hưởng đến cách cơ thể bạn hấp thụ chất dinh dưỡng
• Có một số hình thức phẫu thuật cắt dạ dày, làm thay đổi đường ruột và hấp thụ chất dinh dưỡng
• Uống thuốc ảnh hưởng đến cách cơ thể bạn hấp thụ sắt từ thực phẩm
• Mất máu nhiều hơn bình thường khi sinh con trước đó

Các triệu chứng thiếu máu do thiếu sắt

Mẹ bầu có thể không có bất kỳ triệu chứng nào, đặc biệt nếu thiếu máu nhẹ. Đôi khi mệt mỏi là triệu chứng duy nhất mẹ bầu có thể nhận thấy.

Cảm thấy mệt mỏi là hoàn toàn bình thường khi mang thai, vì vậy nhiều phụ nữ không nhận ra rằng việc thiếu chất sắt đang khiến họ cảm thấy mệt mỏi hơn bình thường.

Mệt mỏi và suy nhược là triệu chứng phổ biến nhất của thiếu máu nặng. Các triệu chứng khác bao gồm:

• Khó thở
• Chóng mặt
• Đau đầu
• Nước da nhợt nhạt
• Tim đập nhanh
• Đau ngực
• Khó chịu hoặc kém tập trung
• Hội chứng chân không yên
• Chuột rút chân
• Thèm đồ phi thực phẩm (pica) hoặc đá để hút hoặc nhai
• Môi, mí mắt trong và bên trong miệng nhợt nhạt
• Móng lõm hình thìa
• Lưỡi bóng
• Vết nứt ở khóe miệng

Thiếu máu được chẩn đoán như thế nào?

Lần đầu tiên khám thai, bác sĩ sẽ đánh giá về lịch sử y tế của mẹ bầu, khám sức khỏe và kiểm tra máu.

Bác sĩ đọc kết quả xét nghiệm máu cho mẹ bầu

Một trong những xét nghiệm máu mẹ bầu sẽ được yêu cầu thực hiện là tổng phân tích tế bào máu (CBC). CBC sẽ kiểm tra:

• Tỷ lệ hồng cầu trong máu (hematocrit hoặc Hct)
• Lượng huyết sắc tố (Hgb hoặc Hb) trong các tế bào hồng cầu

Kết quả xét nghiệm máu

Trong tam cá nguyệt thứ nhất và thứ ba,  nếu lượng Hct dưới 33 % và mức Hgb dưới 11g hemoglobin trên mỗi dL máu, rất có thể mẹ bầu đã mắc phải chứng thiếu sắt thiếu máu. Lượng Hct và Hgb trong kỳ tam cá nguyệt thứ hai thấp hơn, lần lượt là 32% và 10.5g/dL.

Bác sĩ sẽ theo dõi  CBC cùng với nhiều xét nghiệm nữa để xác định xem thiếu sắt có phải là nguyên nhân gây thiếu máu hay không.

Ngay cả khi mẹ bầu không bị thiếu máu khi mới mang thai, việc mắc chứng này trong quá trình mang thai là bình thường, nên về sau mẹ bầu có thể sẽ được kiểm tra lại.

Thiếu máu sẽ ảnh hưởng đến thai kỳ như thế nào?

Việc cảm thấy lo lắng về việc bị chẩn đoán thiếu máu là điều bình thường, nhưng thiếu máu nhẹ được chẩn đoán và điều trị sớm sẽ không gây ra vấn đề gì trong quá trình mang thai. Bệnh này chỉ trở thành vấn đề khi nó không được điều trị kịp thời.

Nếu bác sĩ khuyên các mẹ bầu nên bổ sung sắt và mẹ bầu dùng theo đúng quy định, tình trạng thiếu máu sẽ được cải thiện. Nếu tình trạng nghiêm trọng hơn, mẹ bầu có thể sẽ được điều trị bằng thuốc bổ sung sắt IV, hoặc thậm chí có thể truyền máu nếu huyết sắc tố giảm xuống còn 6g/dL.

Nếu mẹ bầu bị thiếu máu nghiêm trọng và những điều trị ban đầu không có tác dụng, mẹ bầu có thể gặp bác sĩ huyết học hoặc chuyên gia về thuốc dành cho bà mẹ và thai nhi để tìm hiểu xem liệu có nguyên nhân nào khác dẫn đến tình trạng thiếu máu không.

Khi có mức độ chất sắt thấp, bạn có thể thấy mình mệt mỏi hơn hơn trong thai kỳ. Mang thai dù sao cũng có thể gây mệt mỏi, vì vậy hãy chăm sóc bản thân chu đáo nếu mẹ bầu cảm thấy tình trạng thiếu sắt gây thêm căng thẳng cho mình.

Mẹ bầu thiếu máu có ảnh hưởng đến thai nhi?

Câu trả lời là không nếu như mẹ bầu chỉ bị thiếu sắt nhẹ. Nhưng nghiên cứu cũng cho thấy rằng thiếu máu thiếu sắt nhẹ nếu không được điều trị và trở nên nghiêm trọng hơn trong thai kỳ - đặc biệt là trong hai tam cá nguyệt đầu tiên - có ảnh hưởng đến cân nặng của em bé.

Mẹ bầu thiếu sắt ảnh hưởng đến thai nhi như thế nào?

Bị thiếu máu nghiêm trọng do thiếu sắt thậm chí có thể làm tăng nguy cơ thai chết lưu và tử vong ở trẻ sơ sinh.

Làm gì để có một thai kỳ khỏe mạnh?

Hãy cho bác sĩ biết nếu mẹ bầu được chẩn đoán thiếu máu do thiếu sắt trước khi mang thai để bác sĩ có thể kiểm soát tình trạng sức khỏe và điều trị cho mẹ một cách hiệu quả trước khi mang thai và trong suốt thai kỳ.

Hãy nghe theo lời khuyên của bác sĩ. Bác sĩ có thể sẽ đề nghị mẹ bầu bổ sung sắt và điều chỉnh lại chế độ ăn uống.

Mẹ bầu có thể cải thiện tình trạng thiếu máu bằng cách ăn các thực phẩm giàu chất sắt, chẳng hạn như tôm, thịt bò, gà tây, ngũ cốc ăn sáng, đậu và đậu lăng. Thực phẩm tăng cường hấp thu sắt cũng có lợi bao gồm, chẳng hạn như nước cam, dâu tây, bông cải xanh, bưởi và ớt.

Tránh ăn quá nhiều thực phẩm hoặc đồ uống làm hạn chế sự hấp thụ chất sắt của cơ thể, chẳng hạn như các sản phẩm từ sữa, đậu nành, cà phê và trà. Nếu dùng những loại thực phẩm này, tốt nhất mẹ bầu nên dùng 1 giờ trước hoặc 2 giờ sau khi có một bữa ăn giàu chất sắt.

Ngoài ra, khi bổ sung sắt, hãy dùng nó với một bữa ăn nhẹ. Ăn lượng lớn thức ăn có thể cản trở sự hấp thụ sắt.

Nguồn: Babycenter

Để thai kỳ là quãng thời gian hạnh phúc của mẹ bầu

Các nhà khoa học cho thấy, bên cạnh việc bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng thiết yếu để mẹ bầu khỏe mạnh, con yêu phát triển thể chất, cân nặng và não bộ tốt trong thai kỳ, ba mẹ còn nên thực hành thai giáo cho con yêu để mẹ bầu tận hưởng những trải nghiệm thai kỳ tuyệt vời nhất cũng như tối ưu sự phát triển não bộ và đánh thức các giác quan của con yêu phát triển vượt trội.

Do đó, POH xây dựng khóa thực hành thai giáo online Thai giáo 280 ngày yêu thương. Điểm đặc biệt trong chương trình của POH là mẹ sẽ cung cấp ngày dự sinh của con, phần mềm sẽ tính được hôm nay bạn bé đang ở ngày thứ bao nhiêu của thai kỳ. Từ đó đưa ra các bài thực hành phù hợp với sự phát triển của bạn bé trong ngày hôm nay, giúp kích thích tốt nhất sự phát triển của con yêu.

Thai giáo còn là cơ hội để người chồng thể hiện tình yêu thương với mẹ bầu và con yêu để tình cảm gia đình thêm gắn kết cũng như sợi dây kết nối ba mẹ và con yêu được bền chặt hơn. Do đó, các ông bố hãy cùng vợ thực hành thai giáo cho con yêu mỗi ngày để người vợ cảm thấy mình được yêu thương và quan tâm nhé!