Trẻ dị ứng với thú cưng (dị ứng lông chó mèo...) phải làm sao?

Một số trẻ hít phải lông chó mèo hoặc tiếp xúc với các loài động vật cụ thể có biểu hiện ngứa, ho dữ dội, sổ mũi, sưng mặt...Có thể con bị dị ứng chó mèo, chính xác hơn là dị ứng với thú cưng. Mời ba mẹ tham khảo bài viết để biết nguyên nhân, biểu hiện trẻ dị ứng với vật nuôi và cách hết dị ứng!

Dị ứng với thú cưng (dị ứng lông chó mèo) là gì?

Dị ứng với thú cưng xảy ra khi một người xuất hiện phản ứng miễn dịch với vẩy da, nước bọt, nước tiểu hoặc phân của động vật. Lông động vật hoặc bản thân động vật không phải là một tác nhân gây dị ứng, nhưng các chất dễ gây dị ứng như phấn hoa, bụi và nấm mốc có thể bám vào cơ thể động vật.

Khi trẻ bị dị ứng thú cưng do hít phải hoặc tiếp xúc với nước bọt, lông, phân của động vật. Hệ thống miễn dịch của trẻ sẽ phản ứng bằng cách tiết ra histamine và hơn 40 loại chất khác trong cơ thể để chống lại dị ứng và gây ra các triệu chứng như hắt hơi và chảy nước mắt.

Có thể mẹ quan tâm: Dị ứng thực phẩm ở em

Dị ứng đậu phộng (lạc) ở trẻ sơ sinh

Triệu chứng hắt hơi liên tục khi hít phải lông chó mèo

Bất kỳ động vật nào có lông - bao gồm chó, chuột, chim và đặc biệt là mèo đều có thể gây ra phản ứng dị ứng ở trẻ, kể cả chó và mèo không có lông hoặc lông ngắn. Một số trẻ có cơ địa nhạy cảm có thể dị ứng với hơn một loài động vật.

Các triệu chứng dị ứng lông chó mèo ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

Các dấu hiệu và triệu chứng phổ biến của dị ứng lông chó mèo bao gồm:

• Sổ mũi
• Ngứa mắt, chảy nước mắt
• Hắt hơi
• Các triệu chứng như ho hoặc khò khè
• Ngứa da
• Da bị sưng lên, nổi các mảng đỏ (nổi mề đay)

 Dị ứng thú cưng có thể xảy ra ở hầu hết mọi lứa tuổi, nhưng trẻ dưới 2 tuổi chưa biểu hiện rõ ràng. Một nguyên nhân phổ biến gây nghẹt thở và hắt hơi ở trẻ sơ sinh là các hạt xơ từ quần áo và khăn trải giường mới.

Mẹ có thể làm giảm khả năng bị dị ứng thú cưng cho bé bằng cách cho bé sử dụng nước muối sinh lý, dụng cụ hút mũi và làm sạch tất cả các đồ mới của bé.

Bất cứ ai cũng có thể bị dị ứng với thú cưng. Tuy nhiên, con sẽ có nguy cơ bị dị ứng cao hơn nếu:

• Gia đình có tiền sử về dị ứng hoặc hen suyễn nặng
• Bé bị dị ứng hoặc có các bệnh liên quan đến dị ứng như hen suyễn hoặc bệnh chàm.

Nhận biết trẻ bị dị ứng với lông chó mèo (thú cưng)

Rất khó để có thể biết liệu thú cưng có phải là nguyên nhân chính gây dị ứng cho con hay không. Con có thể bị dị ứng với thú cưng trong nhà nếu:

• Trong nhà có nuôi thú cưng và con thường bị dị ứng quanh năm chứ không phải bị theo mùa.
• Các triệu chứng dị ứng của con giảm bớt khi bé không tiếp xúc với thú cưng trong một thời gian dài (chẳng hạn như một kỳ nghỉ gia đình).
• Các triệu chứng dị ứng của con trở nên nặng hơn khi con chơi đùa hoặc tiếp xúc gần với thú cưng trong gia đình

Theo bác sĩ dị ứng James L. Sublett, cựu chủ tịch Học viện Dị ứng, Hen và Miễn dịch Hoa Kỳ (ACAAI): “Ngay cả sau khi rời khỏi nhà mà không có thú cưng, con vẫn có thể bị dị ứng vì con thường xuyên tiếp xúc với thú cưng và các triệu chứng một khi đã xảy ra có thể kéo dài trong nhiều ngày sau khi con ngừng tiếp xúc với các vật nuôi này. Các tác nhân gây dị ứng có thể di chuyển theo bé đến môi trường mới theo quần áo và các đồ vật khác.”

Mẹ cần đưa con đến bác sĩ chuyên về dị ứng để biết chắc chắn liệu thú cưng trong gia đình có gây ra dị ứng cho con hay không.

Chẩn đoán dị ứng lông chó mèo ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

Để xác định các tác nhân gây dị ứng, bác sĩ sẽ:

• Hỏi về các triệu chứng của con 
• Kiểm tra mũi và cổ họng của con để xác định xem có bị viêm không
• Giới thiệu con đến một bác sĩ chuyên về dị ứng để kiểm tra tình trạng

Một bác sĩ dị ứng có thể yêu cầu cho bé thực hiện các xét nghiệm sau:

Xét nghiệm chích da: Tiêm vào bề mặt da với một lượng nhỏ chất gây dị ứng. Sau 15 đến 20 phút, bác sĩ dị ứng sẽ chú ý tới những vết sưng hoặc vết thương, như vết muỗi đốt nhỏ, cho thấy phản ứng dị ứng. Đây là phương pháp thử nghiệm ban đầu số một để kiểm tra dị ứng. 

Xét nghiệm huyết thanh bao gồm lấy máu để đo nồng độ kháng thể của cơ thể đối với các chất gây dị ứng cụ thể.

Xét nghiệm huyết thanh không có độ chính xác cao bằng xét nghiệm chích da, nhưng đây lại là phương pháp thường được sử dụng cho trẻ em gặp một số vấn đề về da nhất định hoặc cần phải sử dụng một số loại thuốc dị ứng một cách thường xuyên.

Điều trị dị ứng lông chó mèo ở trẻ 

Cách tốt nhất để tránh cho con bị dị ứng là cho bé tránh tác nhân gây dị ứng. Khi con bị dị ứng nghiêm trọng, gia đình nên cân nhắc việc không nuôi thú cưng nữa. Nếu thú cưng đã là một thành viên quan trọng trong gia đình, mẹ có thể cân nhắc các biện pháp khác.

Nếu mẹ quyết định đưa thú cưng ra khỏi nhà, mẹ cần phải vệ sinh một cách kỹ lưỡng để loại bỏ hết những thứ có liên quan đến vật nuôi bằng cách làm sạch - hoặc thậm chí vứt bỏ - thảm, ghế sofa, rèm cửa, ga gối... Thậm chí sau đó, có thể mất vài tháng thì mẹ mới có thể loại bỏ hoàn toàn tác nhân gây dị ứng với trẻ.

Vệ sinh nhà cửa sạch sẽ để hạn chế tình trạng dị ứng

Nếu gia đình quyết định vẫn tiếp tục nuôi thú cưng, hoặc nếu các triệu chứng dị ứng của con vẫn xảy ra ngay cả sau khi không còn thú cưng trong nhà, bác sĩ có thể khuyên bé nên dùng thuốc. Bao gồm các loại:

• Nước muối rửa mũi: Sử dụng nước muối nếu con chỉ có phản ứng nhẹ với vật nuôi
• Thuốc kháng histamine và các loại thuốc dị ứng khác: Bác sĩ có thể khuyên dùng loại thuốc này nếu các triệu chứng của con nghiêm trọng hơn
• Thuốc tiêm dị ứng: Đây là lựa chọn tốt nhất nếu em bé vẫn bị dị ứng khi không tiếp xúc với chó mèo và dùng thuốc dị ứng không hiệu quả. Mũi tiêm này chứa một lượng nhỏ chất gây dị ứng đã được tinh chế và được tiêm dần dần theo thời gian để làm tăng khả năng miễn dịch của con. Không có yêu cầu về tuổi tối thiểu cho các mũi tiêm dị ứng nhưng mẹ nên đưa con đến một bác sĩ có chuyên môn để đánh giá tình trạng của con và quyết định có nên sử dụng mũi tiêm hay không.

Những biện pháp giúp kiểm soát tình trạng dị ứng thú cưng của trẻ

Nuôi thú cưng trong nhà mang lại nhiều lợi ích về cả mặt thể chất và tinh thần cho con. Nếu mẹ quyết định nuôi thú cưng, dưới đây là một số phương pháp mẹ có thể áp dụng để ngăn ngừa dị ứng cho bé:

• Không để thú cưng vào phòng ngủ của con. Luôn đóng cửa và giữ phòng sạch sẽ. Tốt nhất là chỉ cho thú cưng đi lại ở một vài phòng nhất định trong nhà, những khu vực không trải thảm như phòng bếp.
• Xem xét việc không sử dụng thảm. Thảm là nơi có thể chứa các chất gây dị ứng trong tối đa sáu tháng. Gia đình có thể xem xét thay thế thảm bằng sàn mịn như vải sơn hoặc gỗ cứng, ít nhất là trong phòng ngủ của con
• Vệ sinh nhà cửa một cách kỹ lưỡng, đặc biệt là phòng của bé. Đồ nội thất, thảm, màn và thậm chí tường đều là nơi có thể chứa chất gây dị ứng. Mẹ nên cân nhắc loại bỏ mànvà bỏ bớt gấu bông bé không còn dùng đến. Giặt ga gối mỗi tuần một lần trong nước ở nhiệt độ ít nhất 60 độ C, bọc nệm và gối trong một vỏ bọc chống dị ứng cho con.
• Lọc không khí. Gia đình có thể xem xét việc mua máy lọc không khí giúp giảm tỷ lệ chất gây dị ứng. Nếu không ba mẹ có thể lắp các thiết bị lọc ở lỗ thông hơi sưởi ấm và điều hòa không khí trong nhà. Mẹ cũng có thể sử dụng máy lọc không khí hạt di động trong phòng ngủ của con hoặc các khu vực khác trong nhà để giảm mức độ gây dị ứng.
• Sử dụng máy hút bụi với bộ lọc HEPA. Loại máy này sẽ lọc không chỉ vảy, da động vật mà cả các mạt bụi và phân gián trong không khí. Phải mất gần hai giờ thì các hạt bẩn mới được loại bỏ hoàn toàn khỏi không khí.
• Tránh để vật nuôi tiếp xúc với đồ nội thất. Vải bọc ghế rất dễ dính vảy da và lông động vật. Nếu chó mèo nuôi trong nhà thích ngồi trên ghế và mẹ không muốn đổi ghế khác hãy thử bọc ghế và sofa bằng một miếng vải có thể tháo rời để dễ vệ sinh.
• Thay quần áo cho con sau khi chơi với thú cưng. (Nếu mẹ không thể giặt quần áo của con ngay, hãy đặt quần áo đó ở một chậu riêng).  Sau khi chơi với thú cưng cho bé đi tắm hoặc ít nhất là rửa tay ngay lập tức. Nếu chưa tắm mẹ cần cho bé tắm sạch sẽ vào buổi tối hoặc trước khi đi ngủ. Vì nếu không vệ sinh sạch sẽ các chất gây dị ứng sẽ theo con vào phòng ngủ.
• Giảm tiếp xúc gần gũi. Hãy khuyên con tránh ôm, vuốt ve hoặc hôn vật nuôi có thể gây dị ứng cho bé.
• Tắm và chải chuốt cho thú cưng thường xuyên. Cho thú cưng tắm hai lần một tuần để hạn chế bụi bẩn bám trên lông của thú cưng. Mẹ cần tham khảo ý kiến từ các bác sĩ thú y hoặc chuyên gia chăm sóc động vật để được hướng dẫn cách tắm an toàn cho thú cưng và về các loại sữa tắm phù hợp. Mẹ có thể đưa thú cưng ra ngoài tắm rửa để hạn chế rụng lông trong nhà tắm.

Phòng tránh nguy cơ dị ứng với động vật

Nghiên cứu cho thấy rằng việc tiếp xúc với động vật trong năm đầu đời có thể làm giảm nguy cơ dị ứng nói chung ở trẻ. Tuy nhiên điều này không có nghĩa là mẹ nên mua thú cưng về nuôi để chữa dị ứng cho trẻ. 

Hiện tại không có cách nào để phòng chống dị ứng thú cưng ở trẻ. Nếu bố hoặc mẹ bị dị ứng con có thể di truyền và phát triển thành một thể trạng dị ứng cho dù bố mẹ có phòng ngừa như thế nào.

Nếu trong nhà có thú cưng con sẽ không thể có dấu hiệu bị dị ứng ngay lập tức. Có thể sau vài tháng hoặc nhiều năm tiếp xúc với thú cưng trẻ mới có những dấu hiệu dị ứng rõ ràng.

Những vật nuôi ít gây dị ứng

Hầu như tất cả các loại động vật đều có thể mang chất gây dị ứng, vì vậy không có con mèo hay con chó nào không gây dị ứng cả. Nhưng một số bác sĩ dị ứng và bác sĩ thú y chia sẻ rằng có những loại động vật sẽ ít gây dị ứng hơn.

Tuy nhiên đây chỉ là nguồn mẹ có thể tham khảo vì ý kiến này cũng gây nhiều tranh cãi. Đây là tất cả những gì mẹ cần biết về các loài động vật khác nhau.

Chó. Dường như không có bằng chứng chắc chắn nào cho thấy giống chó này ít gây dị ứng hơn những giống chó khác. Tuy nhiên, một số người bị dị ứng thú cưng cho biết rằng họ nhạy cảm hơn với một số giống chó nhất định.

Nhiều người lầm tưởng rằng những con chó lông ngắn như chó xù sẽ ít gây dị ứng hơn những giống chó lông dài. Đúng là những chú chó nhiều lông cũng có nhiều bụi bẩn hoặc phấn hoa bám vào. Tuy nhiên, vảy da của động vật mới là tác nhân gây dị ứng chứ không phải lông. 

Mèo. Hầu như các giống mèo đều có khả năng gây dị ứng giống nhau. Các chất gây dị ứng ở mèo khó loại bỏ hơn ở chó - do vẩy da mèo nhỏ hơn và dính hơn so với vảy da của chó.

Có nghĩa là nó có thể tồn tại trong một không gian rộng hơn và bám vào bề mặt lâu hơn. Vì mèo luôn liếm lông, nên con dễ phải tiếp xúc với nước bọt của mèo. Nước bọt của mèo cũng là một chất gây dị ứng phổ biến.

Chuột và các loài gặm nhấm khác. Đây cũng không phải các loài động vật được khuyến cáo là dễ gây dị ứng. Khi bị nhốt, những con vật này dễ dính nước tiểu hoặc phân của chúng, điều này thể gây ra dị ứng khi chúng tiếp xúc với da của con.

Bò sát và lưỡng cư. Những loại động vật này thường không có khả năng gây ra dị ứng. Tuy nhiên các con vật thuộc loài bò sát và lưỡng cư như rùa và ếch có thể mang theo Salmonella, một loại vi khuẩn gây tiêu chảy và mất nước nghiêm trọng.

Vì vậy những loại động vật này không được khuyến nghị nuôi trong nhà nếu gia đình có trẻ em dưới 5 tuổi. Nếu mẹ nuôi một loài bò sát, mẹ cần phải làm theo các mẹo sau để giữ an toàn:

• Rửa tay sạch sẽ sau khi chạm vào vật nuôi
• Không bao giờ được phép hôn các con vật đó
• Để đồ ăn của người tránh xa vật nuôi
• Giữ thú cưng ở trong lồng hoặc bể, tránh xa phòng bếp và phòng ăn
• Giữ vệ sinh lồng và bể sạch sẽ

Chim. Nếu bé dị ứng với các động vật khác mẹ có thể nuôi chim. Mặc dù vẫn có trẻ bị dị ứng với lông vũ của chim nhưng trường hợp này rất hiếm.

Cá. Cá là một vật nuôi an toàn khi con bị dị ứng với các loại động vật khác. Mẹ chỉ cần cẩn thận với bể cá lớn. Chú ý là nuôi cá sẽ ngôi nhà ẩm thấp và dễ dẫn đến nấm mốc. 

Con có thể khỏi hẳn dị ứng thú cưng không?

Trẻ hoàn toàn có thể khỏi hẳn dị ứng thú cưng. Ở một số trường hợp, mức độ dị ứng của trẻ có xu hướng giảm hoặc trẻ sẽ khỏi hẳn dị ứng vật nuôi theo thời gian. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc tiếp xúc nhiều với các chất gây dị ứng đôi khi giúp phát triển hệ thống miễn dịch giúp loại bỏ phản ứng dị ứng của bé. 

Tuy nhiên việc này không phải luôn đúng với tất cả các trường hợp. Miễn là con không có các triệu chứng dị ứng nghiêm trọng hoặc khó kiểm soát bệnh hen suyễn, mẹ có thể thử cho bé tiếp xúc dần với chất dị ứng để xem liệu khả năng chịu đựng của con có tăng lên không.

Bệnh dị ứng của trẻ sẽ biến mất nếu chất gây dị ứng (thú cưng) được loại bỏ khỏi môi trường hàng ngày của con. Nhưng đây chỉ là sự cải thiện tạm thời, nếu trẻ lại tiếp xúc với chất gây dị ứng con sẽ lại xuất hiện các triệu chứng.

Mẹ không cần lo lắng quá nhiều với bệnh dị ứng của trẻ. Mẹ chỉ cần giúp bé kiểm soát cơn dị ứng và dạy con cách tránh xa những tác nhân kích thích từ môi trường. Con hoàn toàn có thể sống chung với bệnh dị ứng mà cuộc sống không bị ảnh hưởng quá nhiều.

Nuôi thú cưng trong nhà giúp hạn chế tình trạng dị ứng ở trẻ

Có lẽ mẹ đã nghe nói rằng việc nuôi thú cưng có thể làm giảm nguy cơ con bị dị ứng, nhưng việc nuôi nhiều vật nuôi trong nhà liệu có tốt cho sức khỏe của bé? Theo một nghiên cứu mới nuôi nhiều thú cưng giúp hạn chế tình trạng dị ứng ở trẻ.

Các nhà nghiên cứu ở Thụy Điển đã phân tích dữ liệu về gần 1.300 trẻ em. Các nhà nghiên cứu này đã phát hiện ra rằng những trẻ tiếp xúc với chó hoặc mèo trong nhà khi còn là trẻ sơ sinh có tỷ lệ mắc hen suyễn, bệnh chàm và dị ứng theo mùa thấp hơn so với những đứa trẻ lớn lên trong các gia đình không nuôi thú cưng.

Các nhà nghiên cứu đã gộp dữ liệu từ hai nghiên cứu riêng biệt. Một nghiên cứu đã theo dõi 2500 trẻ sơ sinh cho đến khi các bé được 8 - 9 tuổi. Cha mẹ của các bé đã cung cấp thông tin về việc nuôi thú cưng và các bé đều đã trải qua thử nghiệm y tế về dị ứng trong quá trình nghiên cứu. Nghiên cứu còn lại đã thực hiện khảo sát ở các bậc cha mẹ để thu thập thông tin về vật nuôi và các triệu chứng dị ứng cụ thể ở trẻ em.

Kết quả từ cả hai nhóm nghiên cứu cho thấy cùng một xu hướng thú vị: Càng nhiều thú cưng trong nhà trong năm đầu đời của trẻ, nguy cơ trẻ bị dị ứng sau này càng thấp. Khoảng một nửa số trẻ lớn lên trong gia đình không có vật nuôi có triệu chứng dị ứng ở độ tuổi 7 đến 9. Tỷ lệ này đã giảm đáng kể trong các hộ gia đình có một hoặc hai thú cưng (theo nghiên cứu được công bố trên PLOS One)

Một vài gia đình tham gia nghiên cứu có nuôi năm con mèo hoặc năm con chó, và con của họ được xác nhận rằng không ai bị dị ứng cả. Nhưng vì tỷ lệ các gia đình trong tình huống này là quá nhỏ nên khó có thể đưa ra kết luận chắc chắn.

Các nghiên cứu khác cũng đã kết luận rằng cho trẻ tiếp xúc sớm với động vật làm giảm nguy cơ bị dị ứng. Đây là thí nghiệm đầu tiên kiểm tra xem việc tiếp xúc nhiều với vật nuôi có liên quan đến việc tăng khả năng chống dị ứng hay không.

Các chuyên gia nghĩ rằng hệ thống miễn dịch của trẻ nhỏ có thể phát triển nhờ bụi bẩn và vi khuẩn mà động vật mang trên người. Theo lý thuyết, tiếp xúc với những vi trùng này làm hệ miễn dịch của bé phát triển mạnh hơn.

Nguồn: Babycenter