Hội chứng không dung nạp lactose ở trẻ sơ sinh

Hội chứng không dung nạp lactose là gì?

Nếu mắc hội chứng không dung nạp lactose (lactose intolerance) có nghĩa là cơ thể không sản xuất đủ enzym lactase để tiêu hóa lactose - loại đường chính trong sữa bò và các sản phẩm từ sữa.

Việc thiếu hụt enzyme lactase này sẽ khiến dạ dày không tiêu hóa được đường lactose và gây ra các vấn đề về đường tiêu hóa. Các vấn đề này thường sẽ gây khó chịu nhưng không gây nguy hiểm cho sức khỏe.

Tỷ lệ mắc hội chứng có thể cao hơn ở trẻ sinh non

Cơ thể trẻ sinh non đôi khi không sản xuất đủ lượng enzyme lactase khi mới chào đời vì enzym này thường được sản sinh nhiều hơn trong tam cá nguyệt cuối của thai kỳ.

Hội chứng không dung nạp lactose sẽ thực sự xuất hiện khi bé bắt đầu vào tiểu học hay khi bước vào tuổi vị thành niên.

Nguyên nhân của hội chứng không dung nạp lactose

Hiện nay vẫn chưa thể lý giải tại sao có người không dung nạp được lactose trong khi nhiều người khác lại có thể uống sữa bình thường, tuy nhiên con số này cũng không phải là hiếm. Tại Mỹ có khoảng 30 đến 50 triệu người mắc hội chứng này.

Di truyền học cũng có thể là một nguyên nhân:

Có khoảng 90% người Mỹ gốc Á cũng như khoảng 75% người Mỹ gốc Phi, người Mỹ gốc Tây Ban Nha, Do Thái và người Mỹ bản địa trưởng thành đều không dung nạp được lactose. Chỉ có khoảng 15% người gốc Bắc Âu mắc hội chứng này.

Rất hiếm khi trẻ vừa sinh ra đã mắc chứng không dung nạp lactose, trừ khi cả bố và mẹ đều mắc hội chứng này.

Di truyền từ bố và mẹ cũng có thể khiến con mắc bệnh

Nếu trường hợp này xảy ra, trẻ ngay từ khi lọt lòng sẽ bị tiêu chảy nặng vì không thể dung nạp được lactose cả trong sữa mẹ và sữa công thức có nguồn gốc từ sữa bò.

Trẻ sẽ cần một loại sữa công thức không chứa lactose đặc biệt dành riêng cho trẻ sơ sinh bất dung nạp lactose.

Nếu con yêu bị tiêu chảy nặng, có thể là do cơ thể bé tạm thời gặp khó khăn trong việc sản xuất enzym lactase và bé có thể sẽ xuất hiện triệu chứng không dung nạp lactose trong 1 đến 2 tuần.

Một số loại thuốc cũng có tác dụng phụ khiến cơ thể sản xuất ít enzym lactase hơn bình thường gây ra chứng không dung nạp lactose tạm thời.

Một số người mắc các bệnh về ruột trong thời gian dài như bệnh Celiac (không dung nạp gluten) hay bệnh Crohn (viêm ruột từng vùng) đôi khi cũng sẽ mắc chứng không dung nạp lactose.

Triệu chứng của hội chứng không dung nạp lactose

Nếu mắc hội chứng này, bé có thể sẽ bị đau quặn bụng, tiêu chảy, đầy hơi, xì hơi nhiều sau khi uống sữa mẹ hoặc ăn các sản phẩm từ sữa, như phô mai hoặc sữa chua (khi bé bắt đầu ăn dặm) khoảng 30 phút đến 2 tiếng (không nên cho bé uống sữa bò nếu chưa được 1 tuổi).

Một số người không dung nạp lactose vẫn có thể ăn uống một lượng nhỏ sữa hoặc đồ ăn từ sữa mà không có vấn đề gì. Ngược lại có những người chỉ cần ăn phải một chút thức ăn chứa sữa cũng sẽ xuất hiện triệu chứng khó chịu.

Không dung nạp lactose có giống như dị ứng sữa không?

Câu trả lời là không. Dị ứng sữa là một phản ứng miễn dịch, trong khi không dung nạp lactose là một hội chứng do hệ tiêu hóa.

Các triệu chứng đôi khi xuất hiện giống nhau, ví dụ như dị ứng sữa hay không dung nạp lactose đều gây ra đau bụng và tiêu chảy sau khi uống sữa hoặc ăn các sản phẩm chứa sữa.

Các triệu chứng bất dung nạp đường lactose ở trẻ sơ sinh có thể giống với dị ứng sữa

Nhưng nếu bé có các triệu chứng như nổi mẩn đỏ, ngứa, sưng phù mặt, sưng môi, sưng miệng hoặc phát ban, chảy nước mắt, chảy nước mũi thì có thể bé bị dị ứng với protein trong sữa bò.

Làm thế nào để biết chắc chắn trẻ không dung nạp lactose?

Như đã nói ở trên, hội chứng này thường xuất hiện khi trẻ vào tiểu học hoặc bước vào giai đoạn vị thành niên, tuy nhiên nếu nghi ngờ con không dung nạp lactose, mẹ nên đưa con đến bác sĩ để xét nghiệm bất dung nạp lactose.

Bác sĩ sẽ hỏi và xác định xem các triệu chứng con gặp phải có phải là do không dung nạp lactose hay không và có thể sẽ đề nghị mẹ không cho trẻ uống sữa và ăn thực phẩm chứa sữa trong vài tuần để theo dõi các phản ứng của trẻ.

Cách chữa bất dung nạp lactose

Có cách nào chữa trị hội chứng này không?

Rất tiếc, câu trả lời là không. Tuy nhiên mẹ có thể làm những việc sau để hạn chế các triệu chứng ở con nếu con không may mắc phải hội chứng không dung nạp lactose.

Đọc kĩ bao bì sản phẩm

Mẹ phải tránh tất cả các loại sữa và thực phẩm có chứa sữa. Một số sản phẩm quen thuộc tưởng chừng như vô hại nhưng lại có thể chứa sữa cần để ý: Bánh quy, bánh kếp, ngũ cốc ăn sáng, khoai tây ăn liền, bơ thực vật, salad trộn, bánh mì,...

Mẹ nên đọc kỹ thông tin trước khi chọn mua sản phẩm

Mẹ nên để ý và tránh các loại thực phẩm có chứa các thành phần như: Váng sữa, sữa đông, pho mát, sản phẩm từ sữa, sữa bột và bột sữa không béo.

Rất may là giờ đây các thành phần chứa sữa (và một số chất dễ gây dị ứng khác) được quy định phải ghi rõ trên bao bì, vì thế nên mẹ có thể dễ dàng nhận ra và lựa chọn thực phẩm phù hợp cho con mình.

Theo dõi phản ứng của con

Một số người không dung nạp lactose vẫn có thể tiêu hóa một chút sữa trong khi số khác lại phản ứng với một lượng sữa dù rất ít. Vì thế mẹ nên cho bé thử và quan sát xem cơ thể con có thể tiêu hóa được bao nhiêu sữa.

Ví dụ như cho con ăn một số loại phô mai chứa ít sữa hơn các loại khác, chúng có thể được tiêu hóa dễ dàng hơn. Và sữa chua men sống cũng có thể dễ tiêu hóa hơn sữa và các loại sản phẩm chứa sữa khác vì nó có các lợi khuẩn có lợi cho tiêu hóa.

Nhưng nếu con cực kì nhạy cảm, mẹ nên tránh tất cả các loại sữa và sản phẩm chứa sữa. Hoặc chỉ cho con ăn rất ít sữa thôi. Con có thể dễ dàng tiêu hóa sữa hơn nếu ăn cùng các loại thực phẩm khác, vì thế mẹ có thể cho con ăn sữa trong bữa ăn.

Chắc chắn đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng của con

Nếu phát hiện ra con không thể uống sữa và ăn các sản phẩm từ sữa, mẹ cần bổ sung cho con các nguồn canxi khác để con có thể phát triển xương và răng một cách tốt nhất.

Các nguồn canxi khác có thể kế đến: Rau có lá xanh đậm, nước ép trái cây, sữa đậu nành, đậu phụ, bông cải xanh, cá hồi đóng hộp, cam và bánh mì không chứa sữa.

Ngoài việc bổ sung canxi cho bé sơ sinh qua sữa mẹ, mẹ có thể tham khảo nguồn thực phẩm giàu canxi và các dưỡng chất khác

Các chất dinh dưỡng quan trọng khác cũng cần được quan tâm là vitamin A, vitamin D, vitamin B2 và phốt pho.

Hiện nay, các sản phẩm không chứa lactose được bày bán rất nhiều tại các cửa hàng, siêu thị. Các sản phẩm này có thể chứa đầy đủ dinh dưỡng như sữa mà lại không chứa lactose, phù hợp với những người mắc chứng không dung nạp lactose.

Và cuối cùng, nếu cảm thấy khó khăn trong việc cung cấp đầy đủ dưỡng chất cần thiết cho con mà không cần sữa và các sản phẩm từ sữa thì hãy trao đổi với bác sĩ dinh dưỡng về việc dùng thực phẩm chức năng bổ sung dưỡng chất cho trẻ và nhớ tuân thủ tuyệt đối chỉ dẫn của bác sĩ nhé!

Nguồn: Babycenter