Cách dạy trẻ nóng tính, hay cáu giận và dễ bị kích động

Những tính cách khả năng đặc điểm nổi trội của trẻ thuộc nhóm tính cách dễ bị kích động là nóng tính, trẻ hay cáu giận, không kiềm chế được cảm xúc không tập trung và hay gây hấn, xúc động mạnh thậm chí là tự ái và dễ bị kích động. Vậy nên làm gì khi trẻ nóng tính? Làm sao để giúp trẻ có hành vi ứng xử tốt hơn?

Những em bé nóng tính thường dễ cáu giận và không kiềm chế cảm xúc của bản thân. Con sẽ dễ tự ái và kích động. Trẻ thuộc nhóm này còn có một đặc điểm tính cách nổi trội là khó tập trung. Nói chung, trẻ nóng tính, trẻ hay cáu giận, nóng giận và hay tự ái thuộc nhóm tính cách này. Trẻ thuộc nhóm này rất nhạy cảm với cách dạy con của bố mẹ.

Bài viết này sẽ hướng dẫn ba mẹ cách chấp nhận tính cách của con và hỗ trợ bé một cách phù hợp nhất. Mẹ không thể thay đổi tính cách của con, nhưng mẹ có thể giúp bé kiểm soát những nhược điểm trong nhóm tính cách của con. 

>> Mời mẹ tham khảo thêm: Cách dạy trẻ nhút nhát, thiếu tự tin

Những em bé dễ kích động thường khó kiềm chế cảm xúc

Cách dạy trẻ bớt nóng tính, hay cáu giận và dễ bị kích thích

Vài bé chỉ thỉnh thoảng mới bị kích thích nhưng một số bé lại thường xuyên bị kích thích. Theo nghiên cứu về tính cách của trẻ, có khoảng 10% trẻ em rơi vào nhóm khó tính/dễ bị kích thích. Dựa trên cơ sở nhất quán, những bé này thường có xu hướng phản ứng mạnh với các sự việc, hành động khó đoán, dễ xúc động, không hoạt bát và thường xuyên trong trạng thái tiêu cực. 

Khi còn nhỏ, bé thường hay quấy khóc và chống lại thói quen ăn ngủ. Khi trẻ chập chững biết đi, những hành vi phổ biến như giận dữ có thể đặc biệt dữ dội và kéo dài. Trẻ hầu như không kiềm chế được cảm xúc trong một số tình huống. Có những trẻ 2 tuổi không tập trung và rất dễ bị kích thích bởi các nhân tố bên ngoài. Điều này ảnh hưởng tới quá trình học tập và hình thành cách ứng xử của con.

>> 5 cách “thổi bay” cơn cáu giận, hờn dỗi ở trẻ 1-3 tuổi

Điểm mạnh của (trẻ) khó tính

Bố mẹ có thể cảm thấy quá sức và mệt mỏi khi chăm sóc một em bé với tính khí dễ bị kích động và thậm chí bố mẹ không thấy những điểm mạnh ở bé. Nhưng bất cứ nhóm tính cách nào cũng có điểm mạnh và điểm yếu. Việc hiểu điểm mạnh của con là một trong những việc quan trọng mà mẹ phải làm.  

Cách nuôi dạy và chăm sóc trẻ nhạy cảm, dễ kích động là khuyến khích bé học cách thể hiện sự kiêu ngạo tự nhiên của mình theo những cách tích cực. Trên thực tế, nghiên cứu cho thấy những đứa trẻ có khó tính lại đặc biệt nhạy cảm với cách dạy dỗ của các bậc phụ huynh. Khi bố mẹ luôn nuôi dạy con một cách nghiêm túc (không cứng nhắc, nghiêm khắc quá) bé sẽ có xu hướng nhận thức, học tập và kỹ năng xã hội tốt hơn so với những bé dễ tính. 

Nếu mẹ đang chăm sóc một em bé có tính cách khá khó chịu, dễ sao nhãng và trẻ không tập trung phải làm sao? Lúc này mẹ nên lưu ý những điều sau để dạy trẻ bớt nóng tính và dễ bị kích động:

Sử dụng cách nuôi dạy con tích cực và nghiêm khắc – nghiên cứu về phong cách nuôi dạy trẻ đã chỉ ra rằng cách tiếp cận tích cực và nghiêm khắc sẽ giúp bé phát triển lành mạnh trọng mọi lĩnh vực của cuộc sống. 

Bởi những bé khó tính thường rất nhạy cảm với cách thức nuôi dạy con cái của cha mẹ. Phụ huynh cũng nên tránh kiểu nuôi dạy quá hà khắc, chỉ tập trung vào các quy tắc mà bỏ qua các kết nối cảm xúc. Cân bằng những giới hạn với độ nhạy cảm rất quan trọng đối với trẻ, đặc biệt đối với những bé khó tính. 

Việc sử dụng những hình phạt nghiêm khắc có khả năng phản tác dụng. Thay vì cố gắng kiểm soát hành vi của bé, bố mẹ hãy nhẹ nhàng hướng dẫn con. Đôi khi mẹ sẽ cảm thấy rất khó khăn để tương tác với bé, nhưng đó lại là thời điểm bé cần đến sự ủng hộ của mẹ nhất.

Loại bỏ hành vi xấu nhất trước – Những bé có tính cách dễ kích động có thể sẽ khiến mẹ phải kỷ luật bé liên tục. Làm gì khi trẻ nóng tính, cư xử không tốt và tỏ ra tiêu cực thường xuyên? Lúc này, mẹ chú ý đừng phạt con quá nhiều. Hãy ưu tiên những hành vi mà mẹ muốn sửa đổi nhất (ví dụ như thái độ ngỗ nghịch cần được sửa trước thói quen nói xen vào lời người khác). Sửa đổi một hành vi sẽ dễ hơn việc mẹ ép con vào khuôn khổ ngay lập tức. Ngay khi mẹ thấy sự thay đổi trong hành vi của trẻ, mẹ nên bắt đầu đến những hành vi tiếp theo mà mẹ nghĩ con cần thay đổi.

Hít một hơi thật sâu – câu nói “Đừng có thêm dầu vào lửa” rất phù hợp khi nói đến việc tương tác với trẻ khó tính. Việc ba mẹ giữ được thái độ bình tĩnh, trung lập, kiên nhẫn trước hành vi của bé là rất khó. Nhưng thái độ đó sẽ giúp làm dịu cảm xúc của bé. 

Tránh những lời nói tiêu cực – bởi vì mọi người thường có những lời nói tiêu cực lên những người có tính cách dễ kích động. Bố mẹ nên bắt buộc bản thân (hoặc người khác) không được sử dụng những từ ngữ tiêu cực để mô tả con, thay vào đó hãy sử dụng những từ tích cực hơn. 

Trong một cuốn sách nổi tiếng, tác giả gợi ý nên mô tả những em bé khó tính và nghịch ngợm bằng những từ tích cực hơn. Bố mẹ nên thường xuyên nhắc với trẻ các từ “nhanh nhạy, năng động, quyết đoán và kiên nhẫn”. Điều này không chỉ giúp bố mẹ nói chuyện với con dễ hơn mà còn giúp bé có thể nhớ rằng bản thân còn có những điểm mạnh cần phát huy. Những lời nói tiêu cực có thể gây tổn hại đến mối quan hệ giữa bố mẹ và bé, làm gián đoạn việc dạy những hành vi tích cực hơn và khiến bé tổn thương lòng tự trọng.

Tuy mẹ sẽ gặp nhiều khó khăn hơn trong việc nuôi dạy con cái nhưng với sự hỗ trợ tận tình trong những năm đầu đời, bé có thể học được cách kiểm soát và phát huy tối đa điểm mạnh của bản thân.