Vắc-xin có rất nhiều tác dụng nhưng đôi khi trẻ đã được tiêm vắc-xin nhưng vẫn có thể bị mắc các bệnh đó. Vậy tác dụng của tiêm phòng là gì? Tại sao tiêm vắc-xin vẫn bị mắc bệnh? Tiêm vắc-xin có hại gì cho cơ thể không? Mời các ba mẹ tìm hiểu 5 lý do khiến trẻ mắc bệnh đã được tiêm phòng và cách phòng tránh trong bài viết sau!
Vắc-xin có thể gây ra căn bệnh mà lẽ ra nó phải phòng ngừa không?
Câu trả lời phụ thuộc vào từng loại vắc-xin. Chỉ có vắc-xin được tạo ra từ vi-rút hoặc vi khuẩn sống mới có nguy cơ truyền bệnh, tuy nhiên các bệnh này gây ra rủi ro rất nhỏ và các triệu chứng rất nhẹ.
Tất cả các loại vắc-xin tạo ra khả năng miễn dịch bằng cách tạo ra một chất kích hoạt hệ thống miễn dịch của cơ thể để phản ứng và tạo ra các kháng thể, nhưng không phải tất cả các loại vắc-xin đều giống nhau.
Vắc-xin có vai trò kích hoạt hệ thống miễn dịch của cơ thể
Một số loại được tạo ra với vi-rút sống hoặc vi khuẩn đã bị suy yếu. Một số khác được tạo ra với vi khuẩn hoặc vi-rút đã chết. Và một số loại sử dụng các bộ phận cụ thể của vi khuẩn hoặc vi-rút để kích thích sự phòng vệ của cơ thể.
Dưới đây là các loại vắc-xin cơ bản:
Vắc-xin suy yếu được tạo ra từ vi-rút sống và vi khuẩn sống đã bị suy yếu, tạo ra bằng cách nhân bản trong phòng thí nghiệm. Bởi vì những sinh vật này còn sống, chúng có thể gây ra một dạng bệnh nhẹ.
Điều này rất hiếm khi xảy ra, nhưng đó là lý do tại sao các bác sĩ rất thận trọng khi tiêm vắc-xin sống cho những người có hệ miễn dịch yếu, chẳng hạn như người đang điều trị ung thư.
Chỉ có vắc-xin làm từ vi-rút sống hoặc vi khuẩn mới có nguy cơ truyền bệnh. Các loại vắc-xin sau đây trong lịch tiêm chủng của Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) cho trẻ em được sản xuất từ vi-rút sống:
- Thủy đậu
- MMR (vắc-xin sởi, quai bị, rubella)
- Vi-rút gây bệnh Rota
- Cúm - sổ mũi (các mũi tiêm vắc-xin phòng cúm không chứa vi-rút sống)
Không có loại vắc-xin nào khác trong lịch tiêm chủng, kể cả vắc-xin ngừa bại liệt, được làm từ vi-rút sống hoặc vi khuẩn. (Vắc-xin ngừa bại liệt được làm từ vi-rút sống đã không còn được sử dụng ở Mỹ)
Vắc-xin bất hoạt hoặc bị giết được làm từ vi khuẩn hoặc vi-rút đã bị giết bởi nhiệt hoặc hóa chất.
Trẻ không thể mắc bệnh từ vắc-xin bất hoạt vì tác nhân lây nhiễm không còn sinh sản, nhưng vi-rút hoặc vi khuẩn đã chết vẫn kích thích hệ thống miễn dịch của cơ thể. Một số vắc-xin bất hoạt như vắc-xin cúm và vắc-xin bại liệt.
Vắc-xin thành phần hoặc phân đoạn hoặc tiểu đơn vị là vắc-xin bất hoạt được làm từ một phần của vi-rút hoặc vi khuẩn. Ví dụ, đối với vắc-xin Hib, một phần của lớp phủ vi khuẩn được tạo ra.
Điều này kích thích hệ thống miễn dịch chống lại vi khuẩn. Một số loại vắc-xin thành phần như vắc-xin viêm gan A, viêm gan B và vắc-xin viêm phổi. Virus và vi khuẩn một phần không thể sinh sản hoặc gây bệnh.
Vắc-xin độc tố chứa độc tố hoặc hóa chất do vi-rút hoặc vi khuẩn tạo ra và do đó giúp chống lại tác hại của nhiễm trùng.
Những vắc-xin này bao gồm vắc-xin DtaP, loại vắc-xin chống bệnh bạch hầu, uốn ván và ho gà. Vắc-xin phòng độc không chứa vi-rút hoặc vi khuẩn và không thể gây bệnh.
5 Lý do khiến trẻ bị bệnh dù đã tiêm phòng đầy đủ
1. Khả năng miễn dịch không tồn tại mãi mãi
Khả năng miễn dịch của cơ thể phát triển để đáp ứng với việc tác dụng của tiêm chủng giảm dần theo thời gian. Mẹ có thể cần một "trợ lý" để lập lại khả năng miễn dịch của mình.
Ví dụ: Khả năng miễn dịch của cơ thể đối với bệnh ho gà suy yếu theo thời gian.
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) khuyến nghị người trưởng thành từ 19 đến 64 tuổi nên tăng cường khả năng miễn dịch bằng cách tiêm một liều vắc-xin Tdap (vắc-xin phòng bệnh uốn ván, bạch hầu và ho gà) thay vì tiêm Td (vắc-xin phòng ngừa uốn ván và bạch hầu) thông thường. Ho gà có thể gây tử vong cho trẻ sơ sinh và thường lây bệnh từ người lớn.
Ví dụ: Khả năng miễn dịch của cơ thể đối với bệnh uốn ván suy yếu theo thời gian. Để duy trì khả năng miễn dịch, CDC khuyến nghị nên tăng cường miễn dịch ở tuổi 11 hoặc 12, ngay cả đối với trẻ em đã được tiêm khi còn nhỏ và tiêm lại cho người lớn cứ sau mười năm. Nếu mẹ tiêm theo đúng quy trình, vắc-xin có hiệu quả gần 100%.
2. Vắc-xin chống lại vi-rút thay đổi theo thời gian
Các vi-rút cúm liên tục thay đổi. Đó là lý do tại sao một loại vắc-xin cúm mới và khác các loại cũ xuất hiện vào mỗi mùa thu.
Các bác sĩ khuyên nên tiêm phòng cúm hàng năm cho trẻ (bắt đầu từ 6 tháng tuổi) và cả người lớn, kể cả phụ nữ mang thai (đặc biệt quan trọng trong khi mang thai) để luôn được khỏe mạnh.
Hàng năm, các nhà khoa học nghiên cứu các loại vi-rút đều sẽ nghiên cứu và đưa ra những dự đoán tốt nhất về loại vi-rút cúm nào sẽ hoạt động mạnh nhất trong mùa cúm sắp tới. Phát hiện của họ sẽ xác định cấu tạo của vắc-xin cúm cho mùa mới.
Khi vắc-xin và vi-rút được kết hợp tốt, vắc-xin cúm có thể làm giảm 70 đến 90% khả năng mắc bệnh cúm ở người trưởng thành khỏe mạnh.
3. Tiêm chủng đầy đủ để bảo vệ cơ thể
Nếu mẹ chưa tiêm phòng đầy đủ, cơ thể mẹ chưa thực sự được bảo vệ tốt.
Ví dụ: Một liều vắc-xin thủy đậu tạo ra khả năng miễn dịch từ 78 đến 79%. Khi tiêm liều thứ hai, khả năng miễn dịch đối với bệnh nhẹ là khoảng 90% và khả năng miễn dịch đối với bệnh nặng là gần 100 phần trăm. Nói cách khác, khoảng 10 phần trăm những người được tiêm chủng sẽ bị bệnh thủy đậu nhẹ, nhưng hầu hết những người tiêm phòng đầy đủ đều khỏi bệnh
4. Cơ thể không phát triển miễn dịch hoàn toàn sau khi tiêm chủng.
Sức khỏe, tuổi tác và di truyền ảnh hưởng đến mức độ cơ thể tạo ra khả năng miễn dịch chống lại bệnh tật sau khi được tiêm phòng. Đó là lý do tại sao vắc-xin đôi khi kém hiệu quả ở người già và ở những người có hệ thống miễn dịch kém vì một số lý do.
5. Cơ thể không có đủ thời gian để tạo ra khả năng miễn dịch
Cơ thể mất khoảng hai tuần để xây dựng khả năng miễn dịch sau khi tiêm chủng. Nếu trẻ mắc bệnh ngay sau khi tiêm vắc-xin, khả năng miễn dịch có thể không bảo vệ được cơ thể.
Điều gì xảy ra nếu trẻ bị mắc bệnh đã được tiêm vắc-xin
Trẻ có thể chỉ mắc bệnh nhẹ thôi. Một vài trẻ được tiêm vắc-xin vẫn bị thủy đậu, nhưng những trường hợp này nhẹ hơn, ít mụn nước hơn, sốt nhẹ hơn và hồi phục nhanh hơn đáng kể so với những trẻ không được tiêm phòng và bị mắc bệnh.
Người lớn tuổi bị cúm sau khi được tiêm phòng sẽ ít gặp phải các biến chứng nghiêm trọng hơn.
Tóm lại, tiêm phòng có vai trò quan trọng đối với sức khỏe và sự phát triển của trẻ. Vì vậy mẹ hãy đảm bảo con nhận được đủ mũi tiêm phù hợp với độ tuổi khuyến nghị.
Nguồn: Babycenter
Chúng tôi hiểu rằng, mọi người mẹ đều có quỹ thời gian ít ỏi. Bạn luôn bận rộn chăm sóc em bé và không có thời gian cho chính mình.
POH tồn tại để giúp các mẹ bận rộn nuôi dạy con khoa học thật dễ dàng và bạn có thời gian chăm sóc bản thân.
Các khóa học của POH:
Giúp con ngủ xuyên đêm 11-12 tiếng, mẹ nghỉ ngơi 7-8 tiếng mỗi đêm (0-1 tuổi): POH Easy
Phát triển não bộ, vận động & ngôn ngữ từ sớm cho con yêu (0-3 tuổi): POH Acti
Giúp con phát triển EQ, IQ tối ưu bằng Kỷ luật tích cực (0-6 tuổi): POH Poti
Thai giáo giúp trẻ thông minh, khỏe mạnh từ trong bụng mẹ: POH Thai giáo