Bảng theo dõi sự phát triển của trẻ sơ sinh theo từng tháng

Bằng cách nhìn vào bảng theo dõi sự phát triển của trẻ trong hồ sơ y tế cá nhân (PCHR), mẹ có thể thấy con mình đang phát triển như thế nào. Với mỗi chỉ số chiều cao, cân nặng hay vòng đầu đều sẽ có những biểu đồ theo dõi riêng.

Trong hồ sơ của con, mẹ cũng sẽ tìm thấy:

• Lịch tiêm chủng của bé
• Kết quả kiểm tra sàng lọc sơ sinh và các kiểm tra sức khỏe khác
• Ghi chú về sự phát triển của con

Bảng theo dõi sự phát triển của trẻ sơ sinh sẽ được bác sĩ hoặc y tá cung cấp cho ba mẹ theo dõi

Bạn có thể xem biểu đồ tăng trưởng và hồ sơ sức khỏe của bé bất cứ lúc nào. Đồng thời hãy nhớ mang theo khi đưa bé đi cân hay kiểm tra, để bác sĩ hoặc chuyên gia y tế có thể cập nhật.

Bảng theo dõi sự phát triển của trẻ sơ sinh (Biểu đồ phát triển)

Dưới đây là 4 biểu đồ phát triển của trẻ sơ sinh tương ứng với cân nặng, chiều cao của bé trai và bé gái, ba mẹ có thể lưu vào, in ra để theo dõi cho trẻ từng tháng nhé!

Bằng theo dõi sự phát triển của trẻ sơ sinh theo cân nặng - Bé trai

Bằng theo dõi sự phát triển của trẻ sơ sinh theo chiều cao - Bé trai

Bằng theo dõi sự phát triển của trẻ sơ sinh theo cân nặng - Bé gái

Bằng theo dõi sự phát triển của trẻ sơ sinh theo chiều cao - Bé gái

Sự tăng trưởng của trẻ được đo như thế nào?

Khi các mẹ đưa con đi tiêm chủng hoặc đến phòng khám, bác sĩ sẽ giúp bạn cân đo các số liệu cho bé. Bác sĩ cũng có thể hỏi xem liệu con bạn đã đạt được mốc phát triển nào kể từ lần khám cuối cùng hay chưa.

Số đo của con sẽ được ghi lại dưới dạng các chấm trên biểu đồ tăng trưởng trong hồ sơ. Những chấm này có thể được nối với nhau để hiển thị đường tăng trưởng của riêng bé.

Cân nặng của trẻ

Cân nặng của trẻ sẽ được đo vào mỗi lần khám. Việc bé tăng cân ổn định theo kênh của mình nghĩa là bé vẫn đang khỏe mạnh và có chế độ dinh dưỡng tốt.

Hãy đưa con đi cân mỗi tháng một lần cho đến khi bé được sáu tháng tuổi, sau đó cứ hai tháng một lần cho đến khi bé được một tuổi nhé.

Chu vi vòng đầu

Chu vi vòng đầu của trẻ cũng cần được đo thường xuyên. Đây là chỉ số quan trọng trong việc đánh giá sự phát triển của trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, hầu như chỉ số này thường bị bỏ qua ở những lần khám định kì trong hai năm đầu đời. 

Tốc độ phát triển quá nhanh hoặc quá chậm đều có thể là dấu hiệu của một số vấn đề sức khỏe bất thường.

Chiều cao

Không giống như cân nặng của trẻ sơ sinh, cân nặng thường tăng, sụt rất nhanh nên nó chỉ là một chỉ số phản ánh dinh dưỡng không được trung thực lắm (cũng có khi nó "nói dối").

Vì thế, sự tăng trưởng chiều cao phản ánh dinh dưỡng trung thực hơn. Nếu qua quá trình theo dõi, bé vẫn tăng trưởng chiều cao theo kênh của bé, vẫn phát triển trí não và vui chơi lanh lợi bình thường thì có nghĩa là bé vẫn tăng trưởng bình thường.

Bé trai và bé gái sẽ có biểu đồ tăng trưởng khác nhau. Bé sinh non và bé bị rối loạn nhiễm sắc thể cũng có các biểu đồ tăng trưởng riêng của mình.

Bên cạnh việc nhìn vào biểu đồ tăng trưởng và hồ sơ của trẻ, các mẹ còn có thể biết được con mình đang phát triển như thế nào bằng cách chú ý đến những dấu hiệu sau:

• Số lần ăn và lượng sữa con bú mỗi ngày
• Đồ của bé nhanh chật và bạn phải mua đồ lớn hơn
• Con đạt được các mốc phát triển (vận động tinh, vận động thô...) của mình
• Nhìn bé có vẻ hạnh phúc, hoạt bát và khỏe mạnh

Biểu đồ phát triển của trẻ sơ sinh cho biết điều gì?

Bằng cách nhìn vào biểu đồ tăng trưởng của trẻ, bạn sẽ có thể biết được con đang phát triển như thế nào, con nặng hơn hay cao hơn bao nhiêu bé khác trong 100 bé cùng lứa tuổi và giới tính.

Biểu đồ tăng trưởng có thể:

• Giúp mẹ biết được con mình đang phát triển tốt hay không?
• Liệu con đang phát triển quá chậm hoặc quá nhanh?
• Cảnh báo các vấn đề về dinh dưỡng của bé
• Thông báo các vấn đề sức khỏe nhất định

Ý nghĩa của biểu đồ tăng trưởng là gì?

Tuy nhiên, mỗi bé đều khác nhau và có sự tăng trưởng, phát triển khác nhau. Do đó việc bé đang tăng trưởng ở đường phần trăm nào không quan trọng, điều quan trọng là con bạn có tăng trưởng theo tốc độ dự đoán hay không.

Các biểu đồ tăng trưởng trong hồ sơ của bé được tạo ra bằng cách nghiên cứu sự phát triển của một nhóm lớn các em bé bú sữa mẹ và mẹ không hút thuốc. Dữ liệu này được sử dụng để vẽ các mô hình tăng trưởng dự kiến.

Tuy nhiên, nếu con được nuôi bằng sữa bột, hoặc nếu vợ hoặc chồng hút thuốc thì hãy yên tâm rằng biểu đồ tăng trưởng vẫn có thể cung cấp cho các bạn thông tin chính xác về sự phát triển của con nhé. Và nó cũng chính xác bất kể sắc tộc của bé nữa.

Biểu đồ tăng trưởng thực sự hữu ích, nhưng nó không hoàn hảo. Chúng không thể phát hiện hoặc chẩn đoán các vấn đề sức khỏe cụ thể, và cũng không thể tính đến tất cả các yếu tố có thể ảnh hưởng đến sự tăng trưởng của trẻ.

Các dòng trên biểu đồ phát triển của trẻ sơ sinh có ý nghĩa gì?

Các đường cong trên biểu đồ tăng trưởng của trẻ được gọi là bách phân vị (percentile). Đây là con số cho thấy con bạn nặng hơn hay cao hơn bao nhiêu bé khác trong 100 bé cùng lứa ruổi và giới tính. Chúng đại diện cho phạm vi tăng trưởng được coi là bình thường. 

Ví dụ: Trên biểu đồ cân nặng, bé có cân nặng ở bách phân vị thứ 25. Điều này có nghĩa là bé nặng hơn 25% những bé khác cùng tuổi. Cụ thể hơn là bé nặng hơn 25 bé này và nghẹ hơn 75 bé kia trong 100 bé cùng lứa tuổi.

Một bé có cân nặng hay chiều cao ở bách phân vị thứ 5 thì cũng hoàn toàn bình thường và khỏe mạnh như một bé có cân nặng hay chiều cao ở bách phân vị thứ 80.

Những khác biệt về cân nặng và chiều cao đó phụ thuộc vào nhiều yếu tố như di truyền (gene), chủng tộc, môi trường...

Mỗi bé đều khác nhau và có sự tăng trưởng, phát triển khác nhau, vì vậy đừng cố so sánh biểu đồ của con bạn với những đứa bé khác.

Việc bé ở bách phân vị thứ bao nhiêu không quan trọng, điều quan trọng nhất là con bạn có tăng trưởng theo tốc độ được dự đoán hay không.

Muốn biết được tốc độ tăng trưởng của bé thì phải theo dõi qua một quá trình (Theo bác sĩ Nguyễn Trí Đoàn).

Làm sao để biết trẻ đang phát triển tốt?

Ngoài việc biểu đồ tăng trưởng, bạn có thể đánh giá em bé phát triển tốt hay không bằng cách theo dõi chế độ ăn, hành vi và sức khỏe của con.

Con yêu nhanh nhẹn, vui vẻ là dấu hiệu bé phát triển tốt

Trẻ đang phát triển tốt nếu:

• Con được ăn no, ngủ tốt
• Con thoải mái sau khi được cho ăn
• Con có vui vẻ, hạnh phúc và hoạt bát
• Con vẫn đang đạt được các mốc phát triển quan trọng
• Con có làn da khỏe mạnh...

Nếu các mẹ còn lo lắng rằng con mình không phát triển theo đúng tốc độ, đừng ngần ngại liên hệ với bác sĩ hoặc chuyên gia sức khỏe nhé. Họ có thể cân đo cho trẻ và đưa ra những lời khuyên giúp ba mẹ cảm thấy yên tâm hơn đấy.

Nguồn: Babycenter; Sách Để con được ốm (BS Nguyễn Trí Đoàn)

---