Nhận biết sớm dấu hiệu tắc tia sữa và 8 cách giúp mẹ giảm đau tức ngực

Tắc tia sữa là nỗi ám ảnh với nhiều mẹ nuôi con nhỏ, gây ảnh hưởng nhiều đến cả mẹ và em bé. Việc nhận biết sớm dấu hiệu tắc tia sữa sẽ giúp việc điều trị tình trạng này dễ dàng hơn rất nhiều. Trong bài viết sau, POH sẽ chia sẻ các dấu hiệu tắc tia sữa và 10 cách thông tắc tia sữa tại nhà hiệu quả nhất. Mời ba mẹ cùng theo dõi.

Các dấu hiệu tắc tia sữa thường gặp

Biểu hiện của tắc tia sữa sẽ khác nhau tùy vào cơ địa của mỗi mẹ, nhưng nhìn chung hầu hết các mẹ sẽ gặp phải dấu hiệu dưới đây!

Xuất hiện cục cứng trong vú

Một trong những dấu hiệu đầu tiên của tình trạng tắc tia sữa là sờ thấy một hoặc nhiều cục cứng trong vú. Mẹ có thể cảm nhận rõ ràng các cục này khi chạm vào và cảm thấy đau khi ấn nhẹ. Để càng lâu cục cứng càng đau do sữa tiết nhiều xuống mà không thoát ra ngoài được.

Những u nhỏ này hình thành do sự tích tụ của sữa tại các ống dẫn sữa bị tắc, làm cho sữa không thể lưu thông nên tụ lại một chỗ. Chúng có thể xuất hiện ở một hoặc nhiều vị trí trên vùng ngực và có thể di chuyển khi massage. 

Ngực căng và đau

căng cứng và đau nhức ở ngực. Mẹ có thể cảm nhận được sự căng tức, đau âm ỉ hoặc đau nhói khi chạm vào một vùng ngực cụ thể. 

Cảm giác đau này thường tăng lên khi cho con bú hoặc khi vắt sữa. Nguyễn nhân của cơn đau là bởi sữa không thể thoát ra ngoài, gây áp lực lên các ống dẫn sữa và mô ngực. Nếu không được xử lý kịp thời, có thể dẫn đến tình trạng nặng hơn là viêm tuyến vú.

Ngực mẹ đỏ và sưng

Sưng đỏ một vùng nhỏ trên ngực có thể là dấu hiệu sớm của hiện tượng tắc 1 tia sữa gần với phần da bên ngoài. Ngoài ra, mẹ có thể thấy đầu vú trở nên nhạy cảm, sưng tấy, và xuất hiện những vết nứt nhỏ. Bầu ngực đỏ và ngứa râm ran. Nguyên nhân là do sự tắc nghẽn và viêm nhiễm trong các ống dẫn sữa bên trong. 

Hình ảnh tắc tia sữa gây sưng tấy và đau ngực

Và tất nhiên, nếu tình trạng này không được xử lý kịp thời có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng hơn như viêm tuyến vú hoặc áp xe vú, gây đau đớn cho mẹ.

Sữa chảy ít hoặc mất sữa

Khi mẹ bị tắc tia sữa, lượng sữa tiết ra thường giảm rõ rệt. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, mẹ có thể mất sữa hoàn toàn. 

Biểu hiện của tắc tia sữa khiến sữa mẹ ra ít đó là mẹ thấy con bú không đủ no, thường xuyên quấy khóc và không tăng cân hoặc tăng rất ít. Tình trạng này cần được khắc phục nhanh chóng để đảm bảo rằng bé luôn được cung cấp đủ dinh dưỡng cần thiết.

Tắc tia sữa nghiêm trọng có thể gây giảm lượng sữa bé bú được

Sốt và mệt mỏi

Triệu chứng như sốt nhẹ và cảm thấy mệt mỏi cũng xuất hiện khi mẹ bị tắc tia sữa. Bởi lúc này tuyến sữa đã chuyển sang giai đoạn viêm. Cảm giác mệt mỏi, đau tức ngực sẽ khiến mẹ kiệt sức và căng thẳng. Mẹ nên điều trị sớm kết hợp nghỉ ngơi và chăm sóc bản thân để phục hồi sức khỏe nhanh chóng.

Nguyên nhân gây tắc tia sữa

Tắc tia sữa là một hiện tượng phổ biến và rất nhiều mẹ nuôi con nhỏ gặp phải. Cho dù mẹ có cẩn thận phòng tránh cũng khó mà đảm bảo không bị tắt tia sữa. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng này!

• Em bé bú sai khớp ngậm: Một trong những nguyên nhân chính gây tắc tia sữa là bé bú sai khớp ngậm. Khi trẻ không ngậm sâu vào quầng vú hoặc không ngậm đúng cách, lực hút sẽ không đủ để rút hết sữa ra khỏi bầu ngực, dẫn đến tình trạng tắc nghẽn. 
• Không cho con bú thường xuyên: Nếu vì nguyên nhân nào đó mà mẹ không thể cho trẻ bú đều đặn cũng dễ gây ra tình trạng tắc tia sữa. Khi sữa không được hút ra thường xuyên, sữa sẽ bị ứ đọng và gây ra tắc tia sữa. 
• Sữa dư trong ngực mẹ nhiều: Nếu trẻ bú không đều hoặc không đủ lâu, sữa cũng không được hút ra hết, gây ra sự tích tụ và tắc nghẽn trong ống dẫn sữa. 
• Stress và mệt mỏi: Stress và mệt mỏi có thể ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình tiết sữa của mẹ. Khi mẹ căng thẳng, cơ thể sản xuất hormone cortisol, làm giảm sữa và tắc nghẽn tia sữa. 
• Không massage ngực thường xuyên: Sau sinh sữa mẹ về nhiều sẽ khiến bầu ngực mẹ liên tục căng và tức. Nếu mẹ không chịu khó massage để kích thích lưu thông thì dễ xuất hiện cục sữa đông gây tắc tia sữa trong ngực.
• Mặc áo ngực chật: Mặc áo ngực chật sẽ tạo áp lực lên bầu ngực, làm tắc nghẽn ống dẫn sữa, hạn chế lưu sự lưu thông tự nhiên của sữa trong ngực. Để tránh tình trạng này, mẹ nên chọn áo ngực có kích cỡ phù hợp, thoải mái, và được thiết kế đặc biệt cho mẹ đang cho con bú. Điều này giúp bầu ngực luôn thông thoáng và sữa chảy đều đặn hơn.
• Chế độ ăn uống không hợp lý: Chế độ ăn uống không hợp lý, thiếu chất dinh dưỡng, thiếu chất béo lành mạnh, vitamin và khoáng chất sẽ ảnh hưởng đến quá trình tiết sữa. Mẹ nên bổ sung thực phẩm giàu dinh dưỡng như trái cây, rau xanh, protein, và chất béo lành mạnh vào thực đơn hàng ngày để duy trì sản xuất sữa và ngăn ngừa hiện tượng tắc tia sữa.

Rất nhiều nguyên nhân có thể dẫn tới tình trạng tắc tia sữa 

Hiểu rõ các nguyên nhân gây tắc tia sữa giúp mẹ có thể phòng ngừa và xử lý vấn đề kịp thời, đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và bé. 

8 cách thông tắc tia sữa và giảm đau hiệu quả

Nếu nhận thấy các dấu hiệu tắc tia sữa từ sớm, mẹ có thể chủ động cải thiện tình trạng này với những cách thông tắc tia sữa tại nhà dưới đây:

1. Massage ngực

Massage ngực là phương pháp đơn giản nhưng hiệu quả để thông tắc tia sữa. Bắt đầu bằng cách dùng đầu ngón tay xoa bóp nhẹ nhàng theo vòng tròn từ ngoài vào trong, rồi từ gốc ngực về phía đầu vú. 

Động tác này giúp làm mềm các cục cứng và kích thích dòng chảy của sữa. Để tăng hiệu quả của liệu pháp massage, mẹ nên thực hiện massage khi ngực đang ấm, chẳng hạn như sau khi chườm ấm hoặc tắm nước nóng. Massage đều đặn hàng ngày không chỉ giúp thông tắc tia sữa mà còn cải thiện lưu thông máu trong bầu ngực, giúp mẹ dễ chịu hơn.

2. Chườm ấm

Nhiệt độ có thể hỗ trợ làm tan cục sữa, giúp giảm đau nhanh khi tắc tia sữa. Nếu mẹ có thể vắt sữa để chữa tắc tia sữa ngay, hãy sử dụng túi chườm ấm hoặc khăn ấm đặt lên ngực trong khoảng 15-20 phút trước. Sau đó vắt tay hoặc cho con bú. Hơi ấm giúp giãn nở các ống dẫn sữa, làm mềm mô ngực và tăng cường lưu thông máu. 

Tuy nhiên, nếu cục sữa tắc nghiêm trọng, chườm ấm làm sữa về nhiều hơn mà mẹ không thể thông tắc tia sữa thì sẽ phản tác dụng. Lúc này mẹ có thể chườm lạnh để giảm đau và đến gặp bác sĩ để được hướng dẫn điều trị.

Khi có dấu hiệu tắc tia sữa nặng, mẹ nên chườm lạnh để giảm đau

3. Dùng máy hút sữa

Sử dụng máy hút sữa là một cách hiệu quả để thông tắc tia sữa, đặc biệt khi bé không bú đủ mạnh hoặc không bú đều. Máy hút sữa giúp rút sữa ra khỏi bầu ngực nhanh chóng, ngăn ngừa sự tích tụ sữa và giảm nguy cơ tắc nghẽn. 

Mẹ nên chọn máy hút sữa có lực hút phù hợp và điều chỉnh tốc độ hút sao cho thoải mái nhất. Sử dụng máy hút sữa đều đặn cũng giúp duy trì sản xuất sữa ổn định. Bỏi vậy mẹ hãy cân nhắc sử dụng máy hút sữa ngay từ sau sinh để tránh ứ đọng sữa trong ngực nhé.

4. Thay đổi tư thế bú

Thay đổi tư thế bú là cách giúp giảm áp lực lên các khu vực bị tắc để mẹ dễ chịu hơn khi cho con bú. Một số tư thế bú dễ chịu cho các mẹ bị tắc tia sữa đó là tư thế ngồi tựa lưng, tư thế nằm nghiêng, và tư thế ôm trái bóng. Mẹ nên thử các kiểu bế khác nhau để tìm ra tư thế phù hợp nhất cho cả mẹ và bé. Và hãy chú ý giúp bé tập khớp ngậm ti mẹ đúng cách và bú hiệu quả hơn.

5. Uống nhiều nước

Duy trì đủ nước cho cơ thể là yếu tố quan trọng để phòng ngừa và xử lý tắc tia sữa. Khi cơ thể mẹ đủ nước, sữa được sản xuất nhiều hơn và dễ dàng lưu thông trong ống dẫn sữa. Mẹ nên uống ít nhất 8 ly nước mỗi ngày để đảm bảo cơ thể luôn được cung cấp đủ nước. 

Trong quá trình cho con bú nên tránh các đồ uống có chứa caffeine và cồn, vì chúng có thể làm mất nước và ảnh hưởng đến chất lượng sữa.

6. Giữ tinh thần thoải mái

Stress và căng thẳng là những yếu tố làm các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn. Để giảm stress, mẹ nên dành thời gian nghỉ ngơi, thư giãn, và tham gia các hoạt động giúp cải thiện tâm trạng như yoga, thiền, hoặc đi dạo. Ngoài ra, hãy nhờ tới sự hỗ trợ từ gia đình trong việc chăm sóc bé để mẹ có thời gian nghỉ ngơi nhiều hơn.

Giữ tinh thần thoải mái và nghỉ ngơi đầy đủ giúp cải thiện tình trạng tắc sữa

7. Sử dụng thảo dược

Một số loại thảo dược được cho là có tác dụng thông tắc tia sữa chẳng hạn như lá đinh lăng, lá bồ công anh, và lá chè vằng. Mẹ có thể sử dụng các loại thảo dược này dưới dạng trà hoặc chế biến thành các món ăn để hỗ trợ quá trình làm tan các cục sữa đông.

Ngoài ra mẹ cũng có thể hỏi các bà các mẹ về mẹo dân gian chữa tắc tia sữa được các mẹ áp dụng như mẹo chữa tắc tia sữa bằng lược, chữa tắc tia sữa bằng lá bắp cải… Tuy nhiên, mẹ nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia trước khi sử dụng bất kỳ cách dân gian nào để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

8. Nhờ sự hỗ trợ từ chuyên gia

Nếu tình trạng tắc tia sữa không cải thiện hoặc trở nên nghiêm trọng, mẹ nên đi khám và xin tư vấn từ các bác sĩ hoặc chuyên gia về sữa mẹ. Bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng cụ thể của mẹ và đưa ra những phương án điều trị phù hợp, giúp mẹ vượt qua khó khăn và tiếp tục hành trình nuôi con bằng sữa mẹ một cách thuận lợi.

Việc nhận ra các dấu hiệu tắc tia sữa từ sớm giúp mẹ nhanh chóng giải quyết vấn đề và tránh các tình trạng nghiêm trọng hơn về sau. Bằng cách kết hợp các biện pháp thông tắc tia sữa tại nhà, mẹ có thể vượt qua tình trạng này một cách dễ dàng. 

Nếu mẹ cần thêm thông tin và hỗ trợ trong hành trình nuôi con bằng sữa mẹ, hãy tham khảo POH EASY – khóa học cung cấp những kiến thức hữu ích và thực tế về cách chăm sóc bé. Ngoài những kiến thức chủ yếu về EASY & Tự ngủ, POH EASY còn giúp mẹ tập khớp ngậm đúng cho bé, hướng dẫn kích sữa và hút sữa hiệu quả, phòng tránh và xử lý tắc tia sữa… Với sự đồng hành của POH EASY, các mẹ sẽ có thêm tự tin và kinh nghiệm để đảm bảo bé yêu luôn được nuôi dưỡng tốt nhất. Tham khảo chương trình POH EASY tại đây!