Các mốc phát triển: Sự hiểu biết của bé

Trong những tháng đầu, con giống như một du khách nước ngoài. Con không thể nói ngôn ngữ của mẹ hoặc hoàn toàn không hiểu được những gì mẹ đang nói.

Nhưng con là một người học nhanh chóng. Con bắt đầu nghe giọng nói của mẹ trong tử cung và sẽ nhận ra nó sau khi chào đời.

Sau khi được sinh ra, con bắt đầu thích nghi dần với giọng nói và các mẫu câu của mẹ để hiểu những gì mẹ đang nói. Con cũng bắt đầu tìm hiểu về các khái niệm phức tạp hơn như tình yêu, sự tin tưởng, thời gian, nguyên nhân và kết quả.

Khi nào con sẽ bắt đầu hiểu từ ngữ?

Quá trình học tập để tìm hiểu người khác nói gì và làm gì đã bắt đầu ngay từ khi bé còn nằm trong bụng mẹ. Ban đầu, con sẽ không biết ý nghĩa của những từ mẹ sử dụng nhưng con sẽ nhận ra và được trấn an bởi giọng nói của mẹ.

Con sẽ sớm nhận biết cảm xúc của mẹ, chẳng hạn như tình yêu, mối quan tâm, lo lắng và giận dữ. Con sẽ có thể đáp lại với mẹ khi con được một vài tháng tuổi.

Mời ba mẹ tham khảo thêm: Các mốc phát triển vể mặt xã hội ở trẻ

Bé sơ sinh có thể dùng cử chỉ và các ngôn ngữ cơ thể để biểu đạt ý nghĩ của mình không?

Đến thời điểm con được khoảng bảy tháng, con sẽ sử dụng cử chỉ tay và các ngôn ngữ cơ thể có ý nghĩa của mình. Ví dụ, con có thể giơ tay lên để báo hiệu con muốn lấy cái gì đó.

Khi con được chín tháng tuổi, con sẽ nhận ra và phản ứng khi ai đó gọi tên con.

Khi con được khoảng 12 đến 15 tháng tuổi, con sẽ hiểu các yêu cầu đơn giản như "dừng lại", "đưa nó cho bố" hoặc "đến đây".

Khi con được 3 tuổi, con sẽ có thể làm theo hai bước chỉ dẫn như là “đi vào nhà bếp và lấy đôi giày của con”. Con sẽ có một vốn từ vựng khoảng vài trăm từ, và sẽ hiểu nhiều hơn nữa.

Làm thế nào để phát triển sự hiểu biết của con về ngôn ngữ, hành vi?

Từ khi mới sinh đến 1 tháng tuổi

Mỗi ngày thức dậy, con sẽ nhận thông tin mới về thế giới xung quanh. Con vẫn chưa có những thông tin mà người lớn và trẻ lớn hơn sử dụng để hiểu được những thông tin mà con đón nhận. Nhưng con đang xây dựng kho thông tin mỗi ngày.

Giống như một kỹ năng sinh tồn, con hài hòa về mặt tình cảm với những người xung quanh. Con có thể biết cảm xúc của mẹ bằng biểu cảm khuôn mặt, giọng điệu và ngôn ngữ cơ thể của mẹ đó.

Con đang bắt đầu hiểu ra rằng mẹ đáp ứng nhu cầu của con khác nhau tùy thuộc vào những gì con làm. Mẹ đón con khi con khóc, nhìn âu yếm vào mắt con và cho con ăn khi đói.

Trẻ 1 tháng tuổi hiểu mẹ đáp ứng nhu cầu khác nhau tùy thuộc vào những gì con làm

Từ 2 đến 3 tháng tuổi

Con vẫn tiếp tục tiếp thu tất cả mọi thứ trong môi trường xung quanh. Hoạt động yêu thích của con là theo dõi những gì diễn ra xung quanh con. Con hiểu rằng mẹ sẽ dỗ dành, cho con ăn và chơi với con khi con cần mẹ.

Nụ cười thực sự đầu tiên của con bật lên khi con khoảng sáu tuần tuổi mang lại cho mẹ niềm vui. Con cũng sẽ tận hưởng những phản ứng nhận được từ mẹ bằng những tiếng cười ríu rít.

Con sẽ cười thành tiếng rúc rích khi con được 3 tháng tuổi, đó là nỗ lực đầu tiên của con khi có một cuộc trò chuyện với mẹ.

Mẹ hãy chắc chắn đáp lại những nỗ lực của con và sau đó cho con một cơ hội để trả lời mẹ. Tiếng ríu rít là một cách để thực hành những âm thanh con sẽ cần phải sử dụng để nói.

Từ 4 đến 7 tháng tuổi

Con đang điều chỉnh ngữ điệu của giọng nói. Khi mẹ nói với âm thanh thân thiện, con sẽ phản ứng vui vẻ, và ngược lại, nếu mẹ lớn tiếng với con thì con có thể sẽ khóc.

Con cũng bắt đầu biết sự khác biệt giữa những người xa lạ và những gương mặt quen thuộc. Khi con khoảng sáu hoặc bảy tháng tuổi, con có thể khóc khi mẹ để con ở lại với một người lạ.

Con phân biệt được người quen - lạ

Từ 8 đến 12 tháng tuổi

 Con bắt đầu hiểu các yêu cầu đơn giản. Vì vậy, khi mẹ hỏi con xem con có muốn ăn thêm không thì con có thể cho mẹ biết.

Con cũng tìm hiểu về các đối tượng xung quanh mỗi ngày. Ban đầu một đĩa thức ăn đang ở trước mặt con, con ném nó xuống sàn nhà và sau đó nó trên sàn nhà. Con đang thử nghiệm ý tưởng rằng một đối tượng có thể ở một vị trí và sau đó là nơi khác.

Con ném thức ăn trên sàn nhà chỉ để xem mẹ sẽ làm gì và ghi nhận phản ứng của mẹ để tham khảo trong tương lai. Sau đó, con sẽ thử nghiệm thêm những việc khác nữa để xem liệu mẹ có phản ứng giống như lần trước không. Mẹ hãy chuẩn bị tinh thần để dọn dẹp sàn nhà sau bữa ăn nhé.

Đến tháng thứ 9, con sẽ nhận ra tên của mình và biết khi nào mẹ đang gọi con. Con thậm chí còn đáp lại bằng cách quay mặt về phía mẹ.

Từ 12 đến 18 tháng tuổi

Đến 18 tháng tuổi, con có thể hiểu được 50 từ và sử dụng khoảng 20 trong số đó. Con cũng sử dụng những từ ngữ và âm thanh đồng thời mô phỏng bằng các cử chỉ để cho mẹ biết con muốn gì. Và con có thể làm theo những hướng dẫn đơn giản, chẳng hạn như "nhặt các khối xếp hình lên" hoặc "tìm đôi giày của của mẹ".

18 tháng tuổi, con có thể hiểu được 50 từ

Từ 19 đến 23 tháng tuổi

Con đang bắt đầu hiểu rằng mong muốn của con có thể không nhất thiết phải giống với mẹ. Con sẽ cố gắng để khẳng định bản thân, ví dụ như khoanh tay lại khi mẹ muốn con nắm tay của mẹ.

Trẻ mới biết đi có thể xếp các khối hình trong trò chơi ghép hình cơ bản. Con đang tìm hiểu xem các đối tượng liên quan đến nhau như thế nào. Ví dụ, con biết sự khác biệt giữa một hình tam giác và một hình vuông và có thể đặt mỗi hình vào vị trí thích hợp của nó trong ô ghép hình khi được mẹ yêu cầu.

Con đã được trải nghiệm với ý tưởng về quan hệ nguyên nhân và kết quả trong một thời gian. Ví dụ, con biết rằng khi con kéo cần gạt trong cái hộp trò chơi của mình thì một chú hề bật ra.

Sự hiểu biết về quan hệ nhân quả là rất quan trọng đối với trẻ trong giai đoạn mẹ tập cho bé tự đi vệ sinh.

Về vấn đề vệ sinh, con cần phải tự nhận ra được những cảm giác vật lý của chính cơ thể mình. Con có thể kéo tã của mình và dừng lại những gì đang làm trong một vài giây để tập trung, hoặc thậm chí nói với mẹ rằng con đang tiểu tiện hoặc đại tiện.

Từ 24 đến 36 tháng tuổi

 Bây giờ con có một sự hiểu biết khá tốt về ngôn ngữ. Hầu hết, trẻ hai tuổi sử dụng ít nhất 50 từ và hiểu nhiều hơn nữa. Hai tuổi rưỡi, con có thể sử dụng trên 200 từ. Con cũng sẽ có thể đặt hai hoặc ba từ với nhau để tạo thành những câu ngắn.

Con có thể nhớ những câu chuyện và hình ảnh đơn giản. Con cũng sẽ hiểu những hướng dẫn dài hơn, chẳng hạn như "cho chú gấu nhảy đi nào" hoặc "áo choàng của mẹ ở đâu?". Con cũng hiểu những câu hỏi đơn giản như "ai", "cái gì" và "ở đâu".

Trong độ tuổi từ hai đến ba, con sẽ hiểu tình yêu và sự tin tưởng, đó là nền tảng cơ bản của một mối quan hệ. Con biết rằng mẹ và các thành viên trong gia đình sẽ chăm sóc và đứng về phía con và con có thể thể hiện tình cảm.

Con đã học được những khái niệm quan trọng bằng việc quan sát cách cư xử của mẹ với con trong những năm đầu tiên của cuộc đời. Các hoạt động tắm, đáp ứng nhu cầu của con, và giữ con an toàn đã giúp bé trở thành một đứa trẻ lạc quan và yêu đời.

Con có thể biểu đạt ý nghĩ của mình qua lời nói và hành động rồi đó

Con bắt đầu hiểu các khía cạnh phức tạp hơn trong cuộc sống hàng ngày. Con đã học được về cách mua sắm thực phẩm, biết giờ giấc, dọn dẹp nhà cửa bằng cách theo dõi các hoạt động hằng ngày của mẹ.

Trẻ cũng có được sự hiểu biết sâu sắc về cách con nên đối xử với những người khác, thông qua cách mẹ giúp đỡ người khác mà con thấy. Cách dễ nhất để đảm bảo con lớn lên và trở thành một người tốt bụng chính là mẹ cũng đối xử với những người khác, đặc biệt là con như vậy.

Ngoài ba tuổi, số lượng từ con có thể hiểu và nói sẽ tiếp tục tăng nhanh chóng. Vào thời điểm con 6 tuổi, con có thể có vốn từ gần 13.000 từ. Con cũng sẽ hiểu các khái niệm, ý tưởng và các tình huống ngày càng phức tạp hơn, ví dụ như toán học cơ bản, phân biệt phải trái, và những gì sẽ xảy ra trong tương lai.

Làm thế nào có thể giúp trẻ hiểu nhiều từ hơn?

Nói chuyện và đọc sách cho con từ bé sẽ giúp con học các kỹ năng giao tiếp tốt. Nói chung, con sẽ hiểu một từ trước khi con có thể tự nói.

Khi con bắt đầu nói những từ như "xe..xe" cho chiếc xe thì điều quan trọng là mẹ phải lặp lại từ mà con muốn nói đến một cách chính xác “Đúng rồi đó là một chiếc xe đạp”. 

Chơi với con sẽ giúp con hiểu thêm về cách vận hành của vũ trụ. Ở một khía cạnh, mẹ sẽ là đồ chơi tốt nhất cho con. Mẹ hãy thử thách bé với những món đồ chơi hay trò chơi phù hợp với độ tuổi của bé để khuyến khích sự phát triển cả về mặt thể chất lẫn tinh thần. 

Cùng con nhìn vào cuốn sách có nhiều hình ảnh đầy màu sắc tươi sáng mà mẹ có thể mô tả cho bé nghe để giúp con phát triển ngôn ngữ.

Cho con biết mẹ yêu thương và chăm sóc cho con nhiều biết bao nhiêu. Đó là cách tốt nhất để dạy cho con biết những khái niệm quan trọng về mặt tình cảm như sự đồng cảm.

Trẻ 3 tuổi không hiểu mẹ. Mẹ phải làm sao?

Nếu con dường như không hiểu những chỉ dẫn và gợi ý đơn giản khi đã được 3 tuổi thì mẹ hãy nói chuyện với bác sĩ hoặc người chăm sóc sức khỏe.

Mẹ cũng có thể tham khảo ý kiến ​​bác sĩ hoặc người chăm sóc sức khỏe nếu con có vẻ thực sự lúng túng khi mẹ yêu cầu con làm một điều gì đó đơn giản.

Ví dụ, nếu mẹ đã chỉ cho con cách mở một cái hộp không biết bao nhiêu lần mà con vẫn không thể làm được thì điều này có nghĩa là bé có thể bị chậm nhận thức, mẹ cần đưa con đi kiểm tra để biết rõ nguyên nhân cũng như cách giải quyết.

Nguồn: Babycenter