Ngôn ngữ ký hiệu của trẻ

đăng bởi Nguyễn Khải

Trẻ sử dụng ngôn ngữ ký hiệu như thế nào?

Khi nói chuyện, chúng ta thường sử dụng cử chỉ và hành động như một phần trong giao tiếp. Không chỉ người lớn mà các bé cũng rất giỏi tiếp thu những cử chỉ này. Thậm chí bé cũng có thể sử dụng các ký hiệu để giao tiếp với mọi người nữa đấy!

Mẹ rất dễ bắt gặp hình ảnh các bé sử dụng ngôn ngữ ký hiệu. Một em bé có thể chỉ tay về phía đồ vật hay vẫy tay "tạm biệt". Một bé khác lại vươn tay ra khi muốn được bế. Điều này chứng tỏ trẻ hoàn toàn có khả năng hiểu và sử dụng ngôn ngữ ký hiệu để biểu đạt nhu cầu của mình.

Khả năng hiểu ngôn ngữ ký hiệu và sử dụng để cử chỉ để biểu đạt mong muốn của trẻ phát triển nhanh hơn so với khả năng nói. Đó là lí do tại sao trẻ thường sử dụng cử chỉ để cho mẹ biết con cần gì trước khi con có thể nói ra.

Mời ba mẹ tham khảo: Giao tiếp không lời với trẻ 0-1 tuổi

Bé dang tay để cho mẹ biết rằng con muốn bế?

Ý tưởng giúp trẻ tiến xa hơn một bước và dạy các bé một loạt các ký hiệu được lấy cảm hứng từ chuyên gia phát triển trẻ em, Tiến sĩ Joseph Garcia.

Ông phát hiện ra rằng những đứa trẻ có cha mẹ bị khiếm thính sẽ bắt chước các ký hiệu của cha mẹ và sử dụng ngôn ngữ này để giao tiếp. Những em bé này sẽ ít đòi hỏi và cáu gắt hơn những em bé khác. Đơn giản là lúc này trẻ đã có khả năng bày tỏ suy nghĩ và nhu cầu dễ dàng hơn.

Tiến sĩ Garcia cho rằng nếu một em bé có thể sử dụng ngôn ngữ ký hiệu để thể hiện nhu cầu của mình, con sẽ ít phải khóc hay la hét hơn và ba mẹ sẽ cảm thấy hạnh phúc hơn.

Như vậy ngôn ngữ ký hiệu mang đến lợi ích cho cả ba mẹ và các bé. Chúng ta hoàn toàn có thể thử sử dụng loại hình này trong nuôi dạy con.

Ngôn ngữ ký hiệu hỗ trợ hay cản trở khả năng nói chuyện của trẻ?

Nhiều mẹ lo lắng rằng dạy con ngôn ngữ ký hiệu sẽ làm chậm sự phát triển kỹ năng nói bình thường của con. Nhưng trên thực tế, các nghiên cứu lại cho kết quả hoàn toàn ngược lại. Việc sử dụng ngôn ngữ ký hiệu không chỉ giúp con học nói mà còn làm giàu thêm vốn từ vựng cho trẻ.

Ngôn ngữ ký hiệu có vai trò hỗ trợ chứ không thay thế ngôn ngữ. Các ký hiệu nên được sử dụng đồng thời cùng với lời nói để trẻ nhận thức được liên kết giữa cử chỉ và ngôn từ. Khi mẹ thực hiện thì bé phải nhìn vào mẹ để theo dõi những gì mẹ đang làm.

Đối với người lớn cử chỉ là một phần bình thường của giao tiếp. Nhưng đối với trẻ, hầu hết các bé sẽ tiếp nhận những cử chỉ hành động như vẫy tay chào tạm biệt theo bản năng. Nghĩa là trẻ vẫn sử dụng những cử chỉ này, nhưng một thời gian sau con mới gọi tên hoặc nói ra ý nghĩa của hành động đó.

Hai mẹ con sẽ có thể trò chuyện thông qua ngôn ngữ ký hiệu được đó. Tất nhiên là trẻ sẽ thể hiện bằng những cử chỉ của con còn mẹ sẽ đáp lại bằng lời nói.

Ví dụ, nếu con cố gắng thể hiện với mẹ rằng con có thể nghe thấy tiếng một chiếc máy bay, mẹ có thể đáp lại: "Con đã nghe thấy tiếng một chiếc máy bay à? Đúng rồi, mẹ cũng nhìn thấy nó. Nhìn kìa, nó ở đằng kia. Máy bay kêu to quá phải không nào?"

Cứ như vậy mẹ và bé sẽ có nhiều thời gian "tâm sự" với nhau về những gì mà con chú ý. Đây cũng là một cách tuyệt vời để giúp con học nói.

Mẹ dạy con sử dụng ngôn ngữ ký hiệu như thế nào?

Mẹ hãy giao tiếp với trẻ ngay từ khi con mới chào đời bằng cách vừa làm vừa nói. Bất cứ khi nào mẹ làm gì, mẹ cũng có thể mô tả bằng lời nói với con.

Tuy nhiên, hầu hết trẻ em trong độ tuổi từ 9 tháng đến 18 tháng mới bắt đầu sử dụng kết hợp các cử chỉ và âm thanh để giao tiếp. Đây chính là lúc mẹ dạy con học ngôn ngữ kỹ hiệu.

Mẹ không cần phải tham gia các khóa học ngôn ngữ ký hiệu đặc biệt, mẹ và bé vẫn sẽ có cách để sử dụng ngôn ngữ ký hiệu cùng nhau. Ngôn ngữ ký hiệu chỉ đơn giản là quy ước của mẹ và bé thôi.

Nếu có cơ hội mẹ hãy kết bạn và gặp gỡ với các mẹ cũng đang dùng ngôn ngữ ký hiệu trong nuôi dạy con. Những cuộc trò chuyện của các mẹ sẽ rất thú vị đấy. Mẹ vừa có cơ hội chia sẻ kinh nghiệm vừa có thêm nhiều người bạn bỉm sữa mới.

Bất kỳ cử chỉ rõ ràng nào mô tả được ý nghĩa của chính từ ngữ đó thì mẹ đều có thể thử biến thành ngôn ngữ ký hiệu, ví dụ:

  • Đồ ăn: Đặt đầu ngón tay lên môi.
  • Con muốn ăn thêm: Đặt hai bàn tay trước ngực, nắm hai lòng bàn tay vào nhau như tư thế vỗ tay.
  • Vui mừng: Vẽ một nụ cười lớn trên miệng bằng ngón tay, đồng thời mỉm cười.
  • Nóng: Đưa tay ra và rút lại nhanh chóng.
  • Ở đâu? Nhún vai, mở hai lòng bàn tay ra.
  • Con thỏ: Nhăn mũi và giơ hai ngón tay lên làm tai thỏ

Sử dụng ngôn ngữ ký hiệu cùng con

Tương tự như khi sử dụng bất kỳ kỹ năng mới nào, muốn trẻ sử dụng được ngôn ngữ kỹ hiệu thì mẹ phải bám sát nhịp độ của con và tạo không khí vui vẻ.

Mẹ hãy thử bắt đầu với một ngôn ngữ ký hiệu thể hiện sự vật mà bé quan tâm nhé. Ví dụ như sử dụng ký hiệu “đồ ăn” khi con đang đói.

Mỗi khi mẹ sử dụng một từ phải sử dụng đồng thời ngôn ngữ ký hiệu tương ứng. Nhớ là mẹ chỉ được sử dụng một ngôn ngữ ký hiệu cho một từ mà thôi. Sử dụng lặp đi lặp lại một ký hiệu nhiều lần để nhấn mạnh từ khóa và cử chỉ tương ứng. Bằng cách này, con có thể hiểu rõ ý nghĩa ký hiệu và nhớ lâu hơn.

Trẻ sẽ có thể tự sử dụng ngôn ngữ ký hiệu sau vài ngày hoặc có thể mất vài tuần. Mẹ hãy cố gắng kiên nhẫn và biến việc sử dụng ngôn ngữ ký hiệu trở thành khoảng thời gian vui vẻ của hai mẹ con nhé. Các bé sẽ học hỏi nhanh hơn trong môi trường mà bé cảm thấy thích thú hơn đó.

Nguồn: Babycenter

---

Để giúp bé 0-3 tuổi phát triển toàn diện và vượt trội, ba mẹ tham khảo POH Acti nhé! POH Acti giúp mẹ thông qua:

Phát triển vận động: nhằm thúc đẩy lượng oxy đưa lên não giúp tuần hoàn tốt hơn; tạo điều kiện thuận lợi để tăng quá trình kết nối các tế bào thần kinh - Giúp hình thành các loại hình thông minh một cách thuận lợi.

Ngôn ngữ: Con biết nói sớm, hoạt ngôn, tự tin bày tỏ nhu cầu, suy nghĩ của bản thân…

• Phát triển giác quan, nhận thức, cảm xúc... tinh tế, nhạy bén...

Giáo dục Montessori tại nhà, giúp trẻ tối ưu tiềm năng sẵn có (0-3 tuổi): POH Acti

---

Các khóa học khác của POH:

Giúp con ngủ xuyên đêm 11-12 tiếng, mẹ nghỉ ngơi 7-8 tiếng mỗi đêm (0-1 tuổi): POH Easy

Giúp con phát triển EQ, IQ tối ưu bằng Kỷ luật tích cực (0-6 tuổi): POH Poti

Thai giáo giúp trẻ thông minh, khỏe mạnh từ trong bụng mẹ: POH Thai Giáo