Làm thế nào để bắt đầu giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh?

Giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh là một xu hướng nuôi dạy con khoa học giúp trẻ phát triển toàn diện từ những năm đầu đời. Giáo dục sớm không chỉ có tác động tích cực tới sự phát triển trí tuệ, ngôn ngữ, mà còn cải thiện khả năng giao tiếp xã hội và cảm xúc ở trẻ. Trong bài viết này, POH sẽ giới thiệu tới ba mẹ các phương pháp giáo dục sớm nổi tiếng và cách bắt đầu giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh.

Giáo dục sớm là gì?

Giáo dục sớm là quá trình hướng dẫn và tạo điều kiện thuận lợi để trẻ phát triển các kỹ năng cơ bản ngay từ những năm tháng đầu đời. Quá trình giáo dục sớm có thể bắt đầu từ giai đoạn bào thai (thai giáo), sau khi chào đời và tiếp tục cho đến khi trẻ bước vào giai đoạn mẫu giáo. 

Các phương pháp giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh thường được áp dụng trong giai đoạn 0-6 tuổi - giai đoạn vàng của sự phát triển liên kết não bộ.

Mục tiêu của giáo dục sớm là tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển toàn diện của trẻ, bao gồm các khía cạnh vận động, giác quan, trí tuệ, ngôn ngữ, xã hội và cảm xúc…

Giáo dục sớm không phải là cách dạy con học từ sơ sinh bằng dạy chữ, dạy số, cũng không phải là các phương pháp dạy trẻ sơ sinh thông minh theo kiểu “mì ăn liền”. Giáo dục sớm tập trung vào hỗ trợ và tạo điều kiện cho trẻ phát huy tối đa tiềm năng nhưng phải phù hợp với độ tuổi. 

Ở giai đoạn sơ sinh, giáo dục sớm sẽ bao gồm nhiều hoạt động phong phú nhằm kích thích sự phát triển toàn diện của trẻ, ví dụ như giao tiếp và tương tác, đọc sách và kể chuyện, các trò chơi và hoạt động, âm thanh, nghe nhạc… 

Lợi ích của giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh

Nhiều ba mẹ băn khoăn có nên dạy trẻ sơ sinh học sớm bởi con còn quá nhỏ, “đã biết gì đâu”?

Thực tế, các nhà khoa học đã chỉ ra rằng những trẻ được tiếp cận với giáo dục sớm thường có khả năng tư duy logic, kỹ năng ngôn ngữ, và kỹ năng xã hội tốt hơn so với những trẻ không được giáo dục sớm. Ví dụ, một nghiên cứu của Đại học Harvard đã cho thấy rằng những trẻ được tham gia vào các chương trình giáo dục sớm có IQ cao hơn và kỹ năng xã hội tốt hơn khi trưởng thành.

Giáo dục sớm giúp trẻ phát triển trí tuệ bằng cách kích thích sự tò mò và khuyến khích tư duy sáng tạo. Thông qua các hoạt động như đọc sách, các trò chơi trí tuệ và khám phá môi trường xung quanh… trẻ sẽ phát triển khả năng giải quyết vấn đề và tư duy logic một cách tự nhiên.

Giáo dục sớm tác động tích cực đến cả IQ và EQ của trẻ

Khi giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh, ba mẹ cũng được khuyến khích đồng hành và giành thời gian chất lượng cùng con. Ví dụ, việc giao tiếp thường xuyên và đọc sách cho trẻ nghe giúp phát triển kỹ năng ngôn ngữ. Trẻ sẽ học cách phát âm, mở rộng vốn từ vựng và hiểu biết về cấu trúc ngữ pháp. Những kỹ năng này sẽ tạo nền tảng cho việc học tập sau này và giúp trẻ giao tiếp hiệu quả hơn.

Giáo dục sớm cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển kỹ năng xã hội và cảm xúc của trẻ. Thông qua các hoạt động nhóm và tương tác với người lớn, trẻ sẽ học cách chia sẻ, hợp tác và giải quyết vấn đề. Đồng thời, trẻ cũng sẽ phát triển khả năng quản lý cảm xúc, tự tin và tự lập hơn trong cuộc sống.

Các phương pháp giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh

Phương pháp Montessori

Phương pháp Montessori được phát triển bởi nhà giáo dục người Ý Maria Montessori vào đầu thế kỷ 20. Phương pháp này nhấn mạnh việc giáo dục sớm cho trẻ từ 0-6 tuổi thông qua việc tạo ra một môi trường học tập tự do và khuyến khích trẻ tự khám phá. Tinh thần này thể hiện rõ trong các cuốn sách giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh do bà viết.

Các nguyên tắc chính của Montessori bao gồm:

• Chuẩn bị môi trường: Môi trường học tập phải được chuẩn bị kỹ lưỡng, với các dụng cụ học tập phù hợp với lứa tuổi và dễ tiếp cận để trẻ có thể tự do lựa chọn.
• Tự do trong khuôn khổ: Trẻ được tự do lựa chọn hoạt động mình yêu thích trong một khung giờ cố định, giúp phát triển khả năng tự lập và quyết định. Bố mẹ và người chăm sóc chỉ đóng vai trò hỗ trợ.
• Tôn trọng tốc độ phát triển cá nhân: Mỗi em bé có tốc độ phát triển riêng, và phương pháp này tôn trọng sự khác biệt đó, không áp đặt hay ép buộc trẻ.

Phương pháp giáo dục sớm Montessori được nhiều trường đưa vào chương trình giảng dạy

Phương pháp Shichida

Phương pháp Shichida do giáo sư người Nhật Makoto Shichida phát triển, tập trung vào việc phát triển tiềm năng của mỗi em bé. Nội dung chính của phương pháp Shichida bao gồm giáo dục thể chất, phát triển trí não, giáo dục tinh thần, giáo dục sinh dưỡng.

Cách giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh theo phương pháp Shichida bao gồm:

• Giáo dục con dựa trên tình yêu thương, đồng thời dạy bé biết trân trọng và dành tình yêu thương lại cho mọi người
• Giáo dục đi kèm với sự nghiêm khắc vừa phải, đúng nơi đúng lúc
• Luôn tin tưởng vào con và không tập trung vào những điểm bé làm chưa tốt

Phương pháp Glenn Doman

Phương pháp Glenn Doman được phát triển bởi bác sĩ Glenn Doman, tập trung vào việc kích thích trí não thông qua các bài học trí tuệ kết hợp giữa chơi và học. Đây là một trong những phương pháp dạy trẻ sơ sinh bằng hình ảnh. Các yếu tố chính của phương pháp này bao gồm:

• Thẻ học thông minh: Sử dụng thẻ học Dot card và Flashcard với hình ảnh, từ vựng, số học để kích thích trí não và khả năng nhận thức của trẻ.
• Tương tác và chơi: Tạo điều kiện cho trẻ tham gia vào các trò chơi tương tác và học hỏi thông qua trải nghiệm thực tế. tăng cường kết nối giữa cha mẹ và bé.

Phương pháp Steiner

Phương pháp Steiner, còn được gọi là phương pháp Waldorf, là phương pháp giáo dục sớm thuận tự nhiên do Rudolf Steiner phát triển. Steiner nhấn mạnh vào sự hạnh phúc của trẻ thông qua trải nghiệm, khuyến khích và truyền cảm hứng. Các nội dung chính của phương pháp này bao gồm:

• Khám phá thiên nhiên:  Phát huy sự sáng tạo và niềm yêu thích với thiên nhiên qua các hoạt động gần gũi với thiên nhiên, khám phá môi trường xung quanh
• Học qua trải nghiệm: Tạo điều kiện cho trẻ học hỏi thông qua các hoạt động thực tế và trải nghiệm hàng ngày.
• Môi trường tự do và thoải mái: Tôn trọng sự phát triển tự nhiên và nhịp điệu sinh học của trẻ, không thúc ép hay áp lực. Trẻ gần như chơi hoàn toàn trong độ tuổi mầm non.

Phương pháp Steiner ưu tiên sự phát triển của trẻ một cách tự nhiên nhất

Phương pháp Reggio Emilia

Phương pháp Reggio Emilia được phát triển tại Ý, tập trung vào việc học qua dự án và sự tương tác xã hội. Phương pháp này lấy trẻ làm trung tâm, để con tự do khám phá và đặt ra những câu hỏi về thế giới xung quanh.

Các yếu tố chính của phương pháp này bao gồm:

• Học qua dự án: Trẻ tham gia vào các dự án thực tế, khám phá và học hỏi thông qua các hoạt động thực tế và tương tác.
• Tương tác xã hội: Khuyến khích sự hợp tác và giao tiếp giữa các trẻ một cách chủ động, tạo môi trường học tập xã hội tích cực.
• Vai trò của giáo viên: Giáo viên không chỉ là người hướng dẫn mà còn là người đồng hành, hỗ trợ và khuyến khích trẻ tự khám phá và học hỏi, thoải mái bộc lộ bản thân.

Các phương pháp giáo dục sớm như Montessori, Shichida, Glenn Doman, Steiner, và Reggio Emilia đều có những cách tiếp cận riêng biệt nhằm phát triển toàn diện cho trẻ sơ sinh. Mỗi phương pháp mang đến những lợi ích riêng, phù hợp với từng phong cách học tập và phát triển của trẻ. Việc lựa chọn phương pháp giáo dục phù hợp sẽ giúp tạo nên nền tảng vững chắc cho sự phát triển tương lai của các em bé.

Làm sao để bắt đầu giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh?

POH tin tằng bất kỳ ba mẹ nào cũng mong muốn mang lại những điều tốt nhất cho em bé nhà mình. Và việc tìm hiểu cũng như áp dụng giáo dục sớm tại nhà cho trẻ không hề quá khó khăn. Nếu mẹ muốn bắt đầu giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh, hãy bắt đầu từ những bước sau:

Bước 1: Tìm hiểu và chọn phương pháp

Trước tiên, bạn cần tìm hiểu kỹ về các phương pháp giáo dục sớm để chọn ra phương pháp phù hợp nhất với gia đình và bé nhà mình. Trong những phương pháp giáo dục sớm nổi tiếng như Montessori, Shichida, Glenn Doman, Steiner, và Reggio Emilia, mỗi phương pháp đều có ưu điểm và cách tiếp cận riêng, vì vậy, ba mẹ nên cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định áp dụng phương pháp nào. 

Việc chọn một phương pháp cụ thể và kiên định với nó sẽ giúp trẻ phát triển một cách nhất quán và việc áp dụng cho bé cũng hiệu quả hơn.

Bước 2: Chuẩn bị môi trường và kế hoạch

Sau khi chọn được phương pháp, ba mẹ nên chuẩn bị môi trường học tập và các giáo cụ phù hợp cho trẻ. Ví dụ với phương pháp Montessori, ba mẹ cần có các dụng cụ học tập đơn giản và phù hợp với độ tuổi, kỹ năng của trẻ. Nếu chọn phương pháp Shichida, ba mẹ cần chuẩn bị các thẻ học thông minh và học cách tương tác.... 

Ngoài ra, ba mẹ nên lập kế hoạch chi tiết về lịch trình hàng ngày, bao gồm các hoạt động giáo dục, thời gian chơi và nghỉ ngơi để đảm bảo sự phát triển toàn diện cho trẻ.

Ví dụ về một căn phòng được chuẩn bị theo phương pháp Montessori

Bước 3: Kiên trì áp dụng và điều chỉnh phù hợp với em bé nhà mình

Giáo dục sớm là một quá trình lâu dài đòi hỏi sự kiên trì và linh hoạt. Hãy kiên trì áp dụng phương pháp đã chọn, đồng thời theo dõi và điều chỉnh sao cho phù hợp với sự phát triển và phản ứng của bé. Mỗi trẻ có tốc độ phát triển và tiềm năng riêng, vì vậy, hãy lắng nghe và đáp ứng nhu cầu của con để đảm bảo việc giáo dục sớm đạt hiệu quả tốt nhất.

Nếu ba mẹ chưa có nhiều thời gian tìm hiểu và bạn muốn có một lộ trình giáo dục sớm chi tiết cùng sự hỗ trợ từ chuyên gia, hãy tham khảo ngay chương trình giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh POH Acti. 

Khóa học cung cấp giáo trình giáo dục sớm  tại nhà theo phương pháp Montessori cho trẻ 0-3 tuổi chi tiết đến từng ngày, với các hoạt động được sắp xếp phù hợp với sự phát triển của con. Khóa học bao gồm hơn 300 bài tập và thực hành theo chuẩn Montessori, giúp trẻ phát triển toàn diện từ những năm tháng đầu đời.

Ưu điểm của khóa học giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh POH Acti là có sẵn lộ trình, chi phí hợp lý và có giảng viên đồng hành trong suốt quá trình mẹ giáo dục sớm cho bé. Mẹ không cần tốn nhiều thời gian tìm hiểu và thu thập tài liệu vì trên App đã có sẵn, ba mẹ chỉ cần mở App lên và thực hành cùng con mỗi ngày.

Giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh không chỉ mang lại lợi ích to lớn cho sự phát triển của trẻ mà còn giúp tạo nên nền tảng vững chắc cho tương lai. Hãy bắt đầu cùng POH Acti để đem lại cho con bạn một khởi đầu tốt đẹp nhất ngay hôm nay!